Prawo konstytucyjne [W5-PR-NM-PKON.2] semestr letni 2022/2023
Wykład, grupa nr 2

L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2022

- A. Biłgorajski, M. Bożek, A. Chorążewska, M. Jagielski, A. Łabno, Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym, R.M. Małajny (red.) Warszawa 2013

- B. Banaszak, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Warszawa 2012

- M. Zubik: Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, wyd. C.H.Beck 2011

- L. Morawski, Rządy prawa i rządy korporacji. Logika rozwoju państwa prawa, [w:] Prawo i więź 2(12)/2015, Sopot 2015, s. 7-22

Treścią wykładów jest prezentacja podstawowych zagadnień z zakresu polskiego prawa konstytucyjnego (jego założeń koncepcyjnych i organizacyjnych).

Wykłady poświęcone są w szczególności:

- podstawowym pojęciom w dziedzinie prawa konstytucyjnego (ustrój, konstytucja, zasady ustrojowe i konstytucyjne)

- typologii państw

- zasadzie suwerenności narodu

- prawu wyborczemu

- instytucjom demokracji bezpośredniej

- konstytucyjnej ochronie praw człowieka

- zasadzie demokratycznego państwa prawnego

- systemowi rządów w Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności kluczowym konstytucyjnym mechanizmom uzyskiwania równowagi politycznej

- konstytucyjnej regulacji systemu prawa

lista tematów:

1. Prawo konstytucyjne jako gałąź prawa. Źródła prawa konstytucyjnego.

2. Typologia konstytucji. Konstytucja jako ustawa zasadnicza państwa.

3. Zasady ustroju Rzeczypospolitej.

4. Modele rządów.

5. Konstytucyjny status jednostki

6. Źródła prawa. Multicentryczność systemu źródeł prawa.

7. Wybory i prawo wyborcze. Referendum

8. Parlament - struktura, skład i organizacja.

9. Parlament i jego funkcje.

10. Prezydent oraz Rada Ministrów i administracja rządowa.

11. Władza sądownicza. Sądy i Trybunały.

17. Rzecznik Praw Obywatelskich.

Wykład połączony z prezentacją slajdów - metoda werbalna połączona z technikami multimedialnymi.

Zgodnie z Uchwałą Nr 87/2015 Rady Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego z dnia 26 maja 2015 r. w sprawie ocen końcowych modułów dla przedmiotów dwusemestralnych prowadzonych z wykorzystaniem dwóch form kształcenia (ćwiczenia + wykład) Patrz: załącznik do powyższej uchwały, pkt. 3 (s. 3-6). Uchwałę wraz z załącznikiem można znaleźć pod adresem: https://us.edu.pl/wydzial/wpia/wp-content/uploads/sites/19/Akty-prawa-wewnetrznego/Uchwala-z-dnia-26-maja-2015-r.-w-sprawie-ocen-koncowych-modulow.pdf

Egzamin w formie ustnej lub pisemnej testu wielokrotnego wyboru.

Egzamin wymaga znajomości treści polecanego podręcznika, literatury obowiązkowej oraz wskazywanej przez wykładowcę oraz orzecznictwa.

Proporcja pomiędzy formami egzaminu jest ustalana przez egzaminatora.

Egzamin ustny: odpowiedź na dwa lub trzy pytania. Trzecie pytanie jest zadane w przypadku, gdy odpowiedzi na pytania 1 i 2 są niepełne. Pytania są problemowe. Możliwy jest egzamin przedterminowy.

Przykładowe pytania:

1. Wymień znane Ci rodzaje konstytucji.

2. Wskaż kryterium rozróżnienia na konstytucje:

- pisane i niepisane

- sztywne i elastyczne

- jednolite i złożone

- stabilne i zmienne

3. Wskaż cechę charakteryzującą konstytucje:

- sztywną

- elastyczną

- jednolitą

- złożoną

- pełna

- stabilną

- zmienną

Przykładowe pytania na egzamin pisemny (test wielokrotnego wyboru):

1. W aspekcie formalnym zasada autonomii parlamentu oznacza:

a/ wymóg stworzenia izbom parlamentu niezbędnych gwarancji swobodnego wykonywania ich zadań konstytucyjnych

b/ wymóg stworzenia parlamentarzystom niezbędnych gwarancji swobodnego wykonywania mandatu

c/ wymóg zapewnienia parlamentowi jako organowi władzy ustawodawczej istotnego udziału w powoływaniu rządu oraz kompetencję do jego kontroli i egzekwowania jego odpowiedzialność

e/ wyłączne prawo każdej z izb do uchwalenia swojego regulaminu

2. Regulaminy izb parlamentu są właściwe do unormowania:

a/ organizacji wewnętrznej izb parlamentu

b/ porządku prac

c/ obowiązków organów państwowych wobec izby

d/ trybu powoływania i działania organów wewnętrznych władzy wykonawczej

3. Zgromadzenie Narodowe:

a/ stanowi drugą izbę parlamentu

b/ jest organem powołanym do dokonywania zmiany konstytucji

c/ tworzą posłowie i senatorowie obradujący jako członkowie Zgromadzenia Narodowego w przypadkach określonych w konstytucji

d/ orzeka w przedmiocie odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta

4. Do kompetencji Zgromadzenia Narodowego należy:

a/ stwierdzanie przejściowej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu

b/ wysłuchiwanie orędzie prezydenta

c/ przyjmowanie przysięgi nowo wybranego prezydenta

d/ podjęcie uchwały o odwołaniu prezydenta z urzędu

5. Na treść zasady kadencyjności składają się następujące elementy:

a/ nadania pełnomocnictwom danego organu z góry oznaczonych rozsądnych ram czasowych

b/ zakaz skracania kadencji organu przed upływem okresu, na jaki został powołany

c/ nakaz ustanowienia regulacji prawnych, które zapewnia możliwość ukonstytuowania się organu bez nadmiernej zwłoki

d/ nakaz powiązania czasu kadencji izby wyższej parlamentu z okresem trwania kadencji izby niższej

6. Przedłużenie kadencji Sejmu może nastąpić:

a/ na podstawie ustawy o przedłużeniu bieżącej kadencji Sejmu

b/ na mocy uchwalenia ustawy konstytucyjnej jednorazowo zawieszającej stosowanie zasady czteroletnich pełnomocnictw parlamentu i ustalającej późniejszy termin upływu kadencji

c/ z mocy prawa w razie wprowadzenia jednego ze stanu nadzwyczajnych

d/ na podstawie ustawy o zmianie konstytucji na stałe ustanawiającej dłuższą kadencję Sejmu ze skutkiem prawnym dla trwającej już kadencji Sejmu

Na egzaminie student musi wykazać się zarówno wiedzą, jak i umiejętnościami.

Ocena bardzo dobra - student musi zaprezentować wiedzę wykraczającą poza przedstawioną na wykładach, czyli nabytą w ramach pracy własnej. Musi też pokazać umiejętność dokonania wyboru i oceny różnych wariantów rozwiązania (czyli, że potrafi wykazać nieprawidłowość wariantów, które odrzuca i przekonywająco uzasadnić prawidłowość wariantu wybranego).

Ocena dobra - student musi właściwie zaprezentować przedstawione przez egzaminatora zagadnienie teoretyczne i wyjaśnić jego praktyczne znaczenie (czyli student musi wykazać, że potrafi wiedzę teoretyczną wykorzystać w celu rozwiązania praktycznego problemu). Oznacza to, że pokazuje, iż wiedzę teoretyczną wykorzystuje w celu wyboru takiego wariantu rozwiązania, któremu nie można nic zarzucić z punktu widzenia zgodności z prawem.

Ocena dostateczna – student musi wykazać się ogólną orientacją w zakresie prawa konstytucyjnego oraz umiejętnością rozwiązywania podstawowych problemów w tym zakresie.

4 sem. PR NM gr. PT

Z zastrzeżeniem obowiązywania w Uniwersytecie odrębnych zarządzeń Jego Magnificencji Rektora oraz/lub Dziekana Wydziału Prawa i Administracji regulujących zasady prowadzenia zajęć dydaktycznych, zajęcia dydaktyczne będą się odbywały w siedzibie Wydziału Prawa i Administracji w terminach i miejscu określonym w harmonogramie zajęć odpowiednio grup wykładowych i ćwiczeniowych.