Pedagogika specjalna [W3-PE-MJN3-PPIW-6] semestr zimowy 2022/2023
Wykład, grupa nr 1

Chodkowska M., 2003, Wielowymiarowość integracji w teorii i praktyce edukacyjnej, Lublin.

Chrzanowska I., 2018, Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Kraków.

Dykcik W. (red.)., 2009, Pedagogika specjalna, Poznań.

Dykcik W., 2010, Tendencje rozwoju pedagogiki specjalnej, Poznań.

Gajdzica Z., 2007, Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym. Katowice.

Głodkowska J., Giryński A., 2010, Rehabilitacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną – od bierności do aktywności, Kraków.

Krause A., 2010, Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków.

Obuchowska I., 1999, Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa.

Pisula E., Danielewicz D., 2007, Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością, Gdańsk.

Sękowska Z., 2001, Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Warszawa..

Smith D., 2011, Pedagogika specjalna, tom 1 i 2, Warszawa.

Tomkiewicz - Bętkowska A., Krztoń A., 2011, ABC pedagoga specjalnego, Kraków.

Vašek Š, Stankowski A., 2006, Zarys pedagogiki specjalnej, Katowice.

Zawiślak A., 2010, Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej, Kraków.

Żuraw H., 2012, Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym, Warszawa.

Literatura uzupełniająca

Abramowska B., 2005,Osoby niepełnosprawne w mediach i odbiorze społecznym. W: Społeczeństwo równych szans. Red. D. Grajewska, Warszawa.

Giryński A., 2005, Rola telewizji w procesie kształcenia wizerunku osoby niepełnosprawnej intelektualnie. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, nr 1.

Grzyb B. ,2019, Współczesne perspektywy wsparcia psychologiczno-pedagogicznego rodziców w wyborze szkoły dla dzieci zagrożonych niepełnoprawnością, Gliwice.

Jurkiewicz P. ,2010, Rodzeństwo osób z niepełnosprawnością intelektualną

Kossakowski Cz., 2005, Twórczość osób z niepełnosprawnością -wielość spojrzeń, wielość problemów. W: Świat pełen znaczeń. Red. J. Baran, S. Olszewski, Kraków.

Kubiak H., Jakoniuk – Diallo, 2011, Człowiek niepełnosprawny w otoczeniu społecznym, Warszawa.

Lewko A., Pawlik S., 2010,Wizerunek osób niepełnosprawnych w kulturze. Od obrazów medialnych do autokreacji. W: Wybrane problemy kompleksowej diagnozy, profilaktyki. Red. A. Stankowski, K. Moczia, Katowice.

Moczia K., 2010, Od profilaktyki do promocji zdrowia. W: Wybrane problemy kompleksowej diagnozy, profilaktyki i wsparcia. Red. A.Stankowski i K. Moczia, Katowice, s.15-27.

Moczia K., 2016, Wsparcie pedagogiczne dziecka w zmaganiu się z chorobą przewlekłą. Chowanna, tom 2 (47), s.125-139.

Moczia K., 2017. Trudności edukacyjne uczniów przewlekle chorych. W: Edukacyjno-terapeutyczna podróż w lepszą stronę. Red. K.Moczia. Kraków.

Niemiec M., Stankowska N., 2016, Zaburzenia zachowania młodzieży z niepełnosprawnością wzroku (doniesienie z badań) W: Wspomaganie rozwoju – wielość obszarów, wspólnota celów, Red. B. Grzyb, G. Kowalska, Gliwice.

Niemiec M., Stankowska N., 2019, Otton Lipkowski - twórca polskiej ortodydaktyki W: Uczeni z odległej i nieodległej przeszłości: rekonstrukcje, interpretacje, refleksje, Red. A. Żywczok, M. Kitlińska-Król, Katowice.

Niepełnosprawność intelektualna- etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Red. K. Bobińska i in. Wrocław 2012.

Penczek M., Stankowska N., 2019, Źródła i funkcje obrazu niepełnosprawnych z perspektywy wybranych propozycji kulturowego modelu niepełnosprawności W: Specjalne potrzeby edukacyjne: identyfikacja, obszary dostosowania i oddziaływania edukacyjno-terapeutyczne, Red. B. Pituła, J. Wolny, Kraków.

Pięta A., 2002, Rola mediów w kształtowaniu postaw. W: Postawy wobec niepełnosprawności. Red. L. Frąckiewicz. Katowice.

Pisula, E. ,2007, Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju, Warszawa.

Rudek I., 2008, Od niechęci do akceptacji. O wychowaniu dzieci do tolerancji wobec osób niepełnosprawnych, Kraków.

Soroka - Fedorczuk A., 2007, Osoby niepełnosprawne w opiniach dzieci, Kraków.

Speck O., 2005, Niepełnosprawni w społeczeństwie, Gdańsk.

Stanisławski P., 2003. Od ofiary do herosa -jak media pokazują niepełnosprawnych? Integracja, nr 5.

Stanisławski P., 2004. Sztuka na peryferiach - dla kogo tworzą niepełnosprawni artyści? Integracja, nr 6.

Stankowska N., 2013, Tradycja i nowoczesność a funkcjonowanie osób niepełnosprawnych W: Tradycja i nowoczesność: funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością we współczesnym świecie, Red. H. Orieščiková, M. Kowalska-Kantyka, A. Lewko, Ružomberok.

Stankowska N., 2013, Wsparcie i integracja jako zbliżanie się światów W: Zbliżenie światów osób (nie-) pełnosprawnych: uwarunkowania, obszary, dobre praktyki. Red. A. Stankowski, I. Wendreńska. Tom 1, Ružomberok.

Stankowska N., 2014, Pedagog specjalny w stymulowaniu rozwoju wychowanków (racje aksjologiczne dobra i miłości) W: Koncipovanie osobnosti cloveka v deficite dobra a lasky, Red. Emil Turiak, Ružomberok.

Stankowska N., 2021, Niepełnosprawni w społeczeństwie - miniesej o sprawach ważnych, Kwartalnik Naukowy Niepełnosprawność i Rehabilitacja, nr 2, s. 41-51.

Stelter Ż., 2013, Pełnienie ról rodzicielskich wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, Warszawa.

Szczepanik R., 2006, Elementy pedagogiki specjalnej, Łódź.

Zabłocki K. J.,1999, Dziecko niepełnosprawne, jego rodzina i edukacja.

Ziarko M., 2014, Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej. Poznań.

Netografia

Antoszkiewicz E.: Tworzenie warunków edukacyjnych dla uczniów z NI w stopniu lekkim http://www.bc.ore.edu.pl/Content/880/Tworzenie+warunk%C3%B3w+edukacyjnych+dla+uczni%C3%B3w+z+niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85+intelektualn%C4%85+w+stopniu+lekkim.pdf

Godawa J., Moczia K., Książka zamiast kroplówki? Rzecz o biblioterapii i czytelnictwie w pedagogice leczniczej (w:) Osoba z niepełnosprawnością w drodze do dorosłości. Red. M.Bełza, D.Prysak, http://www.feniks.us.edu.pl/data/documents/Osoba-z-niepelnosprawnoscia.pdf

Moczia, K., Doświadczanie nudy i możliwości jej zapobiegania u uczniów z chorobą przewlekłą https://www.journals.us.edu.pl/index.php/CHOWANNA/article/view/12828

Seria "One są wśród nas" (dziecko chore) https://www.ore.edu.pl/2015/03/uczen-przewlekle-chory-i-z-innymi-dysfunkcjami/

Uczeń zdolny https://www.ore.edu.pl/2014/12/poradniki-2/

Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Przedmiot, cele, zadania pedagogiki specjalnej, klasyfikacje. Terminologia, podstawowe pojęcia związane z pedagogiką specjalną (pedagogika specjalna, norma, rewalidacja, rehabilitacja, terapia, profilaktyka, niepełnosprawność, ortodydaktyka, resocjalizacja, kompensacja, specjalne potrzeby edukacyjne, integracja, inkluzja).

Pedagog specjalny – sylwetka oraz przykład twórców pedagogiki specjalnej (Maria Grzegorzewska, Otton Lipkowski, Aleksander Hulek, Janina Doroszewska, Zofia Sękowska – ich wkład w myśl pedagogiki specjalnej).

Rola rodziny w rozwoju psychospołecznym dziecka niepełnosprawnego. Narodziny dziecka niepełnosprawnego - etapy w akceptacji niepełnosprawności dziecka w rodzinie. Funkcjonowanie psychospołeczne rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym. Sytuacja życiowa zdrowego rodzeństwa dzieci niepełnosprawnych. Wsparcie społeczne. Pomoc a opieka.

Społeczeństwo wobec niepełnosprawności - profilaktyka i kształtowanie postaw wobec niepełnosprawnych: Mity, stereotypy o niepełnosprawności.

Obraz medialny niepełnosprawności. Wizerunek niepełnosprawnych w kulturze. Kampanie społeczne na rzecz osób niepełnosprawnych - edukacja społeczeństwa (przykład dobrych praktyk).

Autokreacja wizerunku osób niepełnosprawnych - udział niepełnosprawnych w życiu społeczno-kulturalnym, przegląd twórczości osób niepełnosprawnych.

Obcowanie z niepełnosprawnością w środowisku rodzinnym, szkolnym, lokalnym - praktyczne wskazania dotyczące zachowań wobec niepełnosprawności.

Ćwiczenia:

Wybrane działy pedagogiki specjalnej: oligofrenopedagogika, surdopedagogika, tyflopedagogika, pedagogika resocjalizacyjna, pedagogika terapeutyczna (lecznicza), pedagogika dzieci zdolnych, logopedia. (Podmiot, przedmiot, charakterystyka funkcjonowania, wyjaśnienie podstawowej terminologii, literatura; edukacja, opieka, wychowanie, terapia względem osób z niepełnosprawnością intelektualną, słabowidzących, niesłyszących etc.).

Wykład, ćwiczenia (dyskusje, polemiki), metody poglądowe (prezentacje multimedialne), samodzielne studiowanie literatury przedmiotu. Zastosowane zostaną narzędzia edukacji zdalnej (Teams, Moodle).

Oceny są wynikiem obecności i aktywnego uczestnictwa w zajęciach i dyskusjach (prezentacje zespołowe poszczególnych subdyscyplin pedagogiki specjalnej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji osób z niepełnosprawnościami w środowisku społecznym i możliwością ich wsparcia – ćwiczenia; kolokwium pisemne – wykład).

https://informator.us.edu.pl/programmes/list/all/PP/W3-NMPP19.2020/