Współczesne metody i paradygmaty badań filozoficznych [W1-DF-S2-WMPBF] semestr zimowy 2022/2023
Wykład, grupa nr 1

Bocheński J. M.: Współczesne metody myślenia. Poznań 1992.

Filozofia. Podstawowe pytania. Red. E. Martens, H. Schnädelbach. Tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa 1995.

Gadamer H G.: Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Tłum. B. Baran. Kraków 1993.

Herbut J.: Elementy metodologii filozofii. Lublin 2004.

Kamiński S.: Próba typologii metod filozofowania. W: Idem: Jak filozofować? Lublin 1989, s. 63-70.

Łaciak P.: Pojęcie przesądu w filozofii krytycznej Kanta i fenomenologii Husserla. „Studia Philosophiae Christianae” 2015, nr 4, s. 123–149.

Stępień A. B.: Metody filozoficzne. W: Idem: Wstęp do filozofii. Lublin 1989, s. 24-34.

Stróżewski W.: O metodzie fenomenologii. W: Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii. Red. J. Perzanowski. Warszawa 1989, s. 78-95.

Szubka T.: Filozofia analityczna. Koncepcje, metody, ograniczenia. Warszawa 2009.

Tischner J.: Fenomenologia i hermeneutyka. W: Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii. Red. J. Perzanowski. Warszawa 1989, s. 130-144.

Welsch W.: Nasza postmodernistyczna moderna. Tłum. R. Kubicki, A. Zeidler Janiszewska. Warszawa 1998.

Woleński J.: Kierunki i metody filozofii analitycznej. W: Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii. Red. J. Perzanowski. Warszawa 1989, s. 30-77.

Wykład „Współczesne metody i paradygmaty badań filozoficznych” prezentuje współczesne metody filozoficzne w kontekście różnych paradygmatów filozofowania: paradygmatu metafizycznego, subiektywistycznego i krytycystycznego. Omawianymi metodami, które w dużej mierze stanowią rozwinięcie i przeformułowanie Kantowskiej metody krytycznej, są metoda transcendentalna, ontologiczna, fenomenologiczna, hermeneutyczna, lingwistyczno-analityczna oraz metoda dekonstrukcjonistyczna. Analiza wspomnianych metod przebiega w kilku punktach: po pierwsze, jest ich ogólną charakterystyką; po drugie, stanowi próbę namysłu nad kwestią stosunku owych metod do poznania ściśle naukowego; po trzecie, jest próbą odpowiedzi na pytanie, które metody filozoficzne są względem siebie komplementarne, a które wykluczają się; po czwarte, ma charakter opisu konkretnych technik badawczych stosowanych w tych metodach.

1. Klasyfikacja paradygmatów filozofowania i ich charakterystyka pod względem przedmiotu, punktu wyjścia, początku i ogólnej metodologii:

a) paradygmat metafizyczny,

b) paradygmat subiektywistyczny,

c) paradygmat krytycystyczny.

2. Krytycyzm jako uniwersalna postawa filozoficzna kulminująca w filozofii współczesnej.

3. Kant jako protoplasta krytycyzmu: metoda krytyczna Kanta jako maksyma zawieszania sądów generowanych przez dogmatyzm oraz sceptycyzm.

4. Współczesne metody badań filozoficznych na tle klasycznych paradygmatów filozofowania:

a) metoda fenomenologiczna jako wariant krytycyzmu Kanta: krytyka przesądów jako cel fenomenologii – psychologizm i naturalizm jako przesądy wszelkich przesądów,

b) hermeneutyczny wariant krytycyzmu: metoda hermeneutyczna jako radykalizacja metody fenomenologicznej w kontekście krytyki przesądu samoprzejrzystości świadomości,

c) lingwistyczny wariant krytycyzmu: przekształcenie krytycyzmu z poziomu rozumu na poziom języka,

d) strategia poststrukturalizmu i jej krytyczne oraz antykrytyczne implikacje.

Wykład, metoda podająca z elementami dyskusji.

Egzamin ustny.

bardzo dobry (5.0): student wykazuje się kompletną znajomością metod i paradygmatów badań filozoficznych. W sposób swobodny formułuje poprawne wypowiedzi w zakresie poznanych zagadnień. W ramach argumentacji potrafi sformułować wypowiedź, w której rozumiejąco wykazuje się wiedzą nabytą na wykładzie i na podstawie zalecanej literatury.

dobry plus (4.5): student wykazuje się znajomością metod i paradygmatów badań filozoficznych. W zakresie poznanych zagadnień potrafi sformułować poprawne wypowiedzi, w których wykazuje się zarazem znajomością w odniesieniu do tekstów filozoficznych.

dobry (4.0): student wykazuje się znajomością metod i paradygmatów badań filozoficznych.

dostateczny plus (3,5): student w sposób niewyczerpujący i niesamodzielny formułuje wypowiedzi w zakresie metod i paradygmatów badań filozoficznych.

dostateczny (3,0): znajomość kluczowych zagadnień dotyczących metod i paradygmatów badań filozoficznych wskazuje na braki w odniesieniu do poziomu merytorycznego.

1 sem. doradztwo filozoficzne i coaching /stacjonarne II stopnia/