Metodologia nauk społecznych [W3-SO-S2-MNS] semestr zimowy 2022/2023
Ćwiczenia, grupa nr 1

Literatura obowiązkowa:

J.H. Turner, Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2004.

S. Ossowski, O osobliwościach nauk społecznych, Warszawa 1983.

J. Apanowicz, Metodologia nauk, Toruń 2003.

K. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, PWN, Warszawa 2000

T. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001

I.G. Barbour, Mity, modele, paradygmaty. Studium porównawcze nauk przyrodniczych i religii, Znak, Kraków 1984.

Literatura dodatkowa:

P. Sztompka (red.), Metodologiczne podstawy socjologii, Kraków 1980.

S. Kamiński, Pisma wybrane. Tom IV. Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1992.

P. Sztompka, M. Kucia, Socjologia lektury, Wyd. Znak, Kraków 2006.

K. Jankowski, Paradygmat jako podstawa normalnego uprawiania nauki: nauki społeczne a przyrodoznawstwo. Ujęcie Thomasa Samuela Kuhna, w: In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką, 11/2017

P. Sztompka, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków 2007.

Zajęcia organizacyjne. Omówienie zasad zaliczenia przedmiotu, przedstawienie literatury, która będzie omawiana podczas zajęć ćwiczeniowych.

Nauka – metoda - metodologia. Istota nauki. Metodologiczne typy nauk. Klasyfikacja nauk. Socjologia w systemach klasyfikacji nauk. Typy refleksji nad nauką. Nauka w aspekcie treściowym, funkcjonalnym i instytucjonalnym.

Paradygmat. Przykłady paradygmatów w różnych naukach. Cechy i funkcje paradygmatu.

Założenia teorii ugruntowanej. Retoryka „generowania” teorii (dostosowanie teorii, teoria pracuje, istotność, modyfikowalność, możliwość odniesienia teorii).

Teoria i wyjaśnienia teoretyczne w socjologii. „Wieloparadygmatyczność socjologii – podstawowe „socjologiczne dylematy” i ich źródła.

Etyczne i moralne aspekty prowadzenia badań społecznych. Problem zaufania do nauki i wiedzy naukowej. Czynniki mogące wpływać na zmniejszanie się zaufania do nauki Przykłady nieetycznych badań. Zjawisko plagiatu w nauce.

Problemy ontologiczne w socjologii.

Problemy obiektywności wiedzy społecznej.

Podstawowe sposoby uprawiania socjologii (styl „miękki”, sondażowy, „twardy”).

Teoria i jej elementy. Mikroteroria i makroteoria – różnice, przykłady

Redukcjonizm i antyredukcjonizm. Indywidualizm i holizm.

Modele doświadczalne, logiczne, matematyczne, teoretyczne w nauce. Rola modeli i metafor w poznaniu naukowym.

Kolokwium.

Podczas zajęć dydaktycznych (20 godzin ćwiczeniowych) omawiane będą zadane wcześniej studentom teksty do przeczytania. Zainteresowani studenci będą mogli przygotować referat na zajęcia – wystąpienie nie powinno trwać dłużej niż 20 minut. Zajęcia będą odbywać się w trybie kontaktowym.

Podstawą uzyskania zaliczenia jest obecność na zajęciach ćwiczeniowych. Maksymalnie można mieć dwie nieobecności.

Podstawą zaliczenia przedmiotu jest pozytywna ocena z kolokwium – zadane będą cztery pytania. Za każde pytanie można otrzymać 2 punkty (maksymalnie 8 punktów), aby pozytywnie zaliczyć kolokwium należy uzyskać co najmniej 4 punkty. Ocena dostateczny (4,0 - 5,25 pkt.), dostateczny plus (5,5 - 5,75 pkt), dobry (6,0 - 6,5), dobry plus (6,75 - 7,0), bardzo dobry (7,25 - 8,0). Ponadto, przy ustaleniu oceny końcowej z ćwiczeń będzie brana pod uwagę aktywność merytoryczna studenta podczas zajęć dydaktycznych. Jeżeli student na co najmniej 4 zajęciach dydaktycznych będzie aktywny merytorycznie na zajęciach, wówczas ocena końcowa z ćwiczeń zostanie podwyższona o 0,5 punktu, jeżeli aktywność będzie na co najmniej 8 zajęciach, wówczas ocena zostanie podwyższona o 1 punkt. Studenci będą mogli przygotować także na zajęcia referaty powiązane z problematyką zajęć – dobrze oceniony referat będzie skutkował podwyższoną oceną o 0,5 stopnia.

Socjologia SBiNM, 1 semestr (stacjonarne II stopnia)

Dostęp do opisu modułu:

https://informator.us.edu.pl/modules/109632/