Historia sztuki współczesnej polskiej [W1-HS-S1-HISWPL] semestr letni 2023/2024
Wykład, grupa nr 1

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

1. Bogucki J., Sztuka Polski Ludowej, Warszawa 1983.

2. Kępińska A., Nowa Sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Warszawa 1981.

3. Kowalczyk I., Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90, Warszawa 2002.

4. Kowalska B., Polska awangarda malarska 1945-1980: szanse i mity, Warszawa 1988.

5. Rottenberg A., Sztuka w Polsce 1950-2005, Warszawa 2005.

6. Trzeciak P., Włodarczyk W., Mrozek J., Sztuka świata, t. 10, Warszawa 1999.

7. Włodarczyk W., Sztuka polska 1918-2000, Warszawa 2000.

8. Wojciechowski A., Młode malarstwo polskie, Warszawa 1975.

LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE

Chrzanowska J., Pieńkos A., Leksykon sztuki polskiej XX wieku, Poznań 1996.

Dymna E., Rutkiewicz M., Polski street art, Warszawa 2010.

Dziamski G., Awangarda po awangardzie: od awangardy do postmodernizmu, Warszawa 1995.

Dziamski G., Szkice o nowej sztuce, Warszawa 1984.

Dziamski G., Sztuka u progu XXI wieku, Poznań 2002.

Giżycki M., Słownik kierunków i pojęć sztuki drugiej połowy XX wieku, Gdańsk 2002.

Huml I., Polska sztuka stosowana XX wieku, Warszawa 1978.

Jakubowska A., Na marginesach lustra. Ciało kobiece w pracach polskich artystek, Kraków 2004.

Jankowska M., Wideo wideo instalacją, wideo performance w Polsce w latach 1973-1994. Historia, artyści, dzieła, Warszawa 2001.

Kluszczyński R.W., Obrazy na wolności. Studia z historii sztuk medialnych w Polsce, Warszawa 1998.

Kluszczyński R., Społeczeństwo informacyjne, cyberkultura, sztuka multimediów, Kraków 2002.

Kotula A., Krakowski P., Malarstwo, rzeźba, architektura: wybrane zagadnienia plastyki

współczesnej, Warszawa 1972.

Kotula A., Krakowski P., Rzeźba współczesna, Warszawa 1980.

Kotula A., Krakowski P., Sztuka abstrakcyjna, Warszawa 1973.

Kowalska B., Sztuka w poszukiwaniu mediów, Warszawa 1985.

Kuryluk E., Hiperrealizm – nowy realizm, Warszawa 1983.

Leszkowicz P., Nagi mężczyzna. Akt męski w sztuce polskiej po 1945 roku, Poznań 2012.

Ludwiński J., Sztuka w epoce postartystycznej i inne teksty, Poznań-Wrocław 2009.

Markowska A., Dwa przełomy: sztuka polska po 1955 i 1989 roku, Toruń 2012.

Nowe zjawiska w sztuce polskiej po 2000, red. G. Borkowski, A. Mazur, M. Branicka, Warszawa 2007.

Od awangardy do postmodernizmu, red. G. Dziamski, Warszawa 1995 (wybór).

Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, red. R. Nycz, Kraków 2004.

Olszewski K., Dzieje sztuki polskiej 1890-1980, Warszawa 1988.

Performance, wybór: G. Dziamski, H. Grajewski, J.S. Wojciechowski, Warszawa 1984.

Piotrowski P., Agorafilia. Sztuka i demokracja w postkomunistycznej Europie, Poznań 2010.

Piotrowski P., Awangarda w cieniu Jałty. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Poznań 2005.

Piotrowski P., Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku, Poznań 1999.

Polit P., Woźniakiewicz P., Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Doświadczenia dyskursu: 1965-1975, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa 2000.

Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1996.

Słownik sztuki XX wieku, red. G. Durozoi, Warszawa 1998.

Szahaj A., Ponowoczesność i postmodernizm, Warszawa 2021.

Teoria sztuki Zbigniewa Dłubaka, red. Ziółkowska M., Warszawa 2013.

Tomczak K., Powojenna twórczość pomnikowa Xawerego Dunikowskiego 1945 – 1964, Katowice 2020.

Włodarczyk A., M. Kulak, O sztuce nowej i najnowszej. Główne kierunki artystyczne w sztuce XX i XXI wieku, Warszawa-Bielsko-Biała 2010.

Włodarczyk W., Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-54, Kraków 1991.

Wojciechowski A., Polskie malarstwo współczesne: kierunki, programy, dzieła, Warszawa 1977.

Wójtowicz E., Sztuka w kulturze postmedialnej, Gdańsk 2016.

Zawojski P., Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii, Warszawa 2010.

Wykłady dotyczą sztuki współczesnej polskiej po drugiej wojnie światowej do czasów aktualnych: od sytuacji artystycznej tuż po 1945 roku do najważniejszych zjawisk twórczych po 1989 roku, rzutujących na sytuację obecną. Zagadnienia prezentowane są w ujęciu diachronicznym i problemowym, w oparciu o definiowanie, metodologię i chronologię współczesnej sztuki rodzimej.

Wyszczególnione tematy w podziale na dekady odnoszą się m.in. do: działań twórczych tużpowojennych, w tym socrealizmu, polskiego informelu, sztuki materii i nadrealizmu (lata 50.); plenerów i sympozjów, polskiego pop artu, hiperrealizmu i rodzimej figuracji (lata 60.); rodzimego konceptualizmu, body artu i performance’u, pre-feminizmu (l. 70.); sztuki stanu wojennego, Nowej Ekspresji i Kultury Zrzuty (l. 80.); sytuacji artystycznej po przełomie ustrojowym w 1989 roku, czyli postmodernizmu i intermedialności, sztuki krytycznej, w tym feminizmu (l. 90 i następne).

Tematy dookreślono w spisie zagadnień przekazanym studentom w USOS mail.

OBSZARY TEMATYCZNE

Omówienie zasad zdawania przedmiotu, obowiązującej tematyki i bibliografii.

LATA 50.

1. Sztuka polska po 1945 roku: sytuacja artystyczna tuż po wojnie, socrealizm.

2. Polski informel i sztuka materii, rodzimy nadrealizm i artyści osobni.

3. II Grupa Krakowska: m.in. Tadeusz Kantor, Maria Jarema, Tadeusz Brzozowski.

LATA 60.

4. L.60. Plenery i sympozja, polski pop art i Władysław Hasior, rodzimy hiperrealizm.

5. Figuracja po 1945 roku: Andrzej Wróblewski i grupa Wprost.

6. Rzeźba polska w l. 50.-70.: m.in. monumentalna figuracja, rzeźba "narodowo-ludowa" – tzw. „szkoła Kenara”, rzeźba inżynieryjno-techniczna.

LATA 70.

7. Polski konceptualizm: Henryk Stażewski, Jan Chwałczyk, Wanda Gołkowska, Jerzy Rosołowicz i poezja konkretna Stanisława Dróżdża, obrazy liczone Romana Opałki.

8. Polski body art i performance: Jerzy Bereś i Maria Pinińska-Bereś, Andrzej Partum, Ewa Partum.

9. Polska figuracja feminizująca m.in. lat 60. i 70.: Alina Szapocznikow, Ewa Kuryluk, Izabela Gustowska, Teresa Murak.

LATA 80.

10. Polska sztuka niezależna. Sztuka stanu wojennego.

Ikonografia sztuki stanu wojennego. Tadeusz Boruta i jego malarstwo metafizyczne.

11. Polska transawangarda (neoekspresjonizm/Nowa Ekspresja): Gruppa (erupcyjna ekspresja i motywy indiańskie), Luxus („atrakcja”, ludyczność i interakcja).

Kultura Zrzuty: Łódź Kaliska (fotomedializm konceptualny i New Pop).

LATA 90. I NASTĘPNE

12. Polska sztuka krytyczna – polska sztuka po 1989.

• Artur Żmijewski i Grzegorz Klaman.

• Polska feministyczna sztuka krytyczna: Katarzyna Kozyra, Alicja Żebrowska, Natalia Lach-Lachowicz.

• Polski „abject”.

Wykłady (30 h)

- Prezentacja multimedialna na temat tendencji w sztuce współczesnej, z wykorzystaniem materiału wizualnego.

- Metody problemowe i podające: wykład informacyjny / kursowy, opis, analiza i interpretacja materiałów ikonograficznych (formalna, tematyczna, kontekstualna); prezentacja multimedialna prowadzącej wskazująca najważniejsze informacje o danym okresie artystycznym i kierunku, ich stylistyce, artystach i reprezentatywnych dziełach.

Praca własna studenta (30 h)

-„Praca ze wskazaną literaturą przedmiotu, obejmująca samodzielne przyswojenie wiedzy z zakresu wskazanych zagadnień oraz lekturę wybranych tekstów poszerzających wiedzę, zapoznanie się ze wskazanymi materiałami audiowizualnymi” [za kartą kierunku].

- Metody praktyczne

•Słuchanie ze zrozumieniem, patrzenie interpretujące, kojarzenie przedstawianych wątków.

•Umiejętność rozpoznania podanych informacji teoretycznych na wyświetlanym i omawianym przez prowadzącą materiale wizualnym.

•Umiejętność pisania ze słuchu i syntetycznego sporządzania notatek.

Ponadto uczenie się pamięciowe w trakcie zajęć oraz przygotowywania się do egzaminu.

Akcent położony jest na analizę formalno-stylistyczną i kontekstualną dzieła ze wskazaniem dynamiki artystycznych zmian, co zachęca do indywidualnego rozpoznawania nowej formy wizualnej przedstawianej sztuki.

EGZAMIN PISEMNY sprawdzający stopień opanowania materiału prezentowanego podczas wykładu; wypełnienie arkusza egzaminacyjnego, w tym odpowiedź m.in. na pytania problemowe, pytania szczegółowe (np. zdefiniowanie terminu). Odpowiedź na każde pytanie jest punktowana. Ocena wynika z uzyskanej ilości punktów zestawianej z wynikiem maksymalnym.

• W trakcie egzaminu obowiązuje spis zagadnień i bibliografia podane na wstępie przez prowadzącą (odpowiadające temu, co wskazano w sylabusie).

• Ocena z egzaminu to 60% oceny całościowej (OKM).

• By przystąpić do egzaminu, konieczne jest wcześniejsze zdanie ćwiczeń na ocenę pozytywną.

KRYTERIA OCENIANIA

Student oceniany jest w trzech zakresach:

- całościowa wiedza dotycząca problematyki poruszanej na wykładzie,

- znajomość istoty zjawisk artystycznych (analiza formalna, problemowa i kontekstualna),

- znajomość artefaktów, artystów i chronologii.

Ponadto: indywidualna lektura wskazanych materiałów.

• Ocena z egzaminu: ndst─bdb wynika z wiedzy w tych trzech zakresach i wystawiana jest na podstawie ustalonej punktacji, przy zachowaniu skali ocen tj.:

maksymalna ilość punktów – 35:

poniżej 17 – ndst

17-23 dst

23,1-27 dst +

27,1-31 db

31,1-33 db +

33,1-35 bdb.

• Zgodnie z regulaminem studiowania w UŚ, przystąpienie do egzaminu jest możliwe wyłącznie po wcześniejszym zdaniu ćwiczeń na ocenę pozytywną.

6 semestr HISTORIA SZTUKI stacjonarne 1 stopień