Wybrane zagadnienia z tafonomii (F) 04-GE-PS-S2-GL2-811
Wykład (W) semestr zimowy 2014/2015

Literatura obowiązkowa:

Briggs, D.E.G. & Crowther, P.R., 2003: Palaeobiology II. Blackwell Publishing.

Selden, P. & Nudds, J., 2005: Evolution of Fossil Ecosystems. Manson Publishing.

Literatura uzupełniająca:

Martin, R.E., 1999: Taphonomy. A process approach. Cambridge Paleobiology Series 4.

Bottjer, D.J., Etter, W., Hagadorn, J.W. & Tang, C.M., 2002: Exceptional Fossil Preservation. Columbia University Press.

Allison, P.A. & Bottjer, D.J., 2011: Taphonomy. Process and Bias Through Time. Springer.

Kolokwium zaliczeniowe: 04-GL2-811-w-1.

Osoba przeprowadzająca weryfikację: dr hab. Michał Zatoń, mzaton@wnoz.us.edu.pl

Wymagania merytoryczne: znajomość podstawowej terminologii z zakresu biostratynomii i diagenezy; znajomość podstawowych metod badawczych; wiedza na temat procesów chemicznych, fizycznych i biologicznych oddziałujących na martwy organizm przed i po jego śmierci; zdolność interpretacji wpływu procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych oddziałujących na martwy organizm na podstawie stanu zachowania skamieniałości; umiejętność określania i interpretowania środowiska pogrzebania organizmów na podstawie stanu zachowania skamieniałości; wiedza na temat potencjału fosylizacyjnego poszczególnych grup organizmów bezkręgowych, a także kręgowców i roślin; wiedza na temat najważniejszych stanowisk z doskonale zachowanymi skamieniałościami (tzw. Lagerstätte) na świecie.

Kryteria oceny: w trakcie kolokwium można zdobyć maksymalnie 30 punktów. Przedmiot będzie zaliczony w przypadku zdobycia co najmniej 16 punktów.

Przebieg procesu weryfikacji: Dd kolokwium zaliczeniowego w formie testu wyboru przystępują wszyscy studenci I MU PST. W razie niezaliczenia, student zdaje jeszcze raz w następnym terminie ustalonym przez prowadzącego.

1. Tafonomia jako gałąź paleontologii i jako zespół procesów oddziałujących na martwy organizm. Podstawowa terminologia, cele, metody badawcze, zalety i wady procesów tafonomicznych.

2. Procesy biostratynomiczne oddziałujące na martwe organizmy – przegląd procesów odnośnie poszczególnych grup bezkręgowców morskich, a także kręgowców i roślin. Rola procesów fizycznych i biologicznych wpływających na los pośmiertny organizmów. Tafonomiczne badania eksperymentalne i ich wpływ na poznanie zapisu kopalnego.

3. Procesy diagenetyczne prowadzące do powstania skamieniałości. Omówienie problemów związanych z mineralizacją węglanową, fosfatyzacją, sylifikacją, i pirytyzacją. Omówienie podstawowych warunków fizyko-chemicznych podczas poszczególnych procesów diagenetycznych.

4. Tafonomia barw – zachowanie się wzorów barwnych na muszlach i egzoszkieletach bezkręgowców. Interpretacja barw upierzenia ptaków kopalnych i dinozaurów na podstawie zachowanych organelli zwanych melanosomami, i metodyka ich badań.

5. Elementy tafonomii molekularnej – zachowanie się biomarkerów i cząsteczek biologicznych w skamieniałościach, ich wpływ na interpretację paleobiologiczną oraz metodyka badań. W trakcie zajęć, studenci zapoznają się z działaniem chromatografu gazowego sprzężonego ze spektrometrem masowym (GC-MS), powszechnie używanym przy badaniach skamieniałości pod kątem zawartości biomarkerów.

6. Stanowiska z wyjątkowo zachowanymi skamieniałościami (tzw. Lagerstätte) – obszerna charakterystyka wybranych stanowisk różnego wieku (ediakar – neogen) na świecie pod kątem geologicznym, sedymentologicznym, tafonomicznym i taksonomicznym.

Wykład w formie prezentacji multimedialnej (30 godzin).

Opis pracy własnej studenta: samodzielne przyswajanie wiedzy przy pomocy notatek wykonanych na wykładzie i zaleconej literatury (głównie artykuły naukowe); przygotowywanie się na bazie odpowiedniej literatury do samodzielnej prezentacji na zadany temat tafonomiczny (20 godzin).