Stosowana psychologia rozwoju 06-PS-SM-023
Ćwiczenia (C) semestr letni 2015/2016

Literatura obowiązkowa

 Bee H., (2004), Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Zysk i S-ka: Poznań.

 Brzezińska A. (2015), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria 1. Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania, http://eduentuzjasci.pl/publikacje-ee-lista.html?option=com_content&view=category&id=214&Itemid=282&select_item=83_213&select_item_83_213=84_214, (dostęp: 21.02.2015 r.).

 Brzezińska A. (2015), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria 2. Opieka i wychowanie w okresie dzieciństwa i dorastania, http://eduentuzjasci.pl/publikacje-ee-lista.html?option=com_content&view=category&id=215&Itemid=282&select_item=83_213&select_item_83_213=85_215, dostęp: 21.02.2015 r.).

 Brzezińska A., (red.), (2005), Psychologiczne portrety człowieka: praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

 Chirkowska-Smolak T., Hauziński A., Łaciak M., (2011), Drogi kariery. Jak wspomagać rozwój zawodowy dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR: Warszawa.

 Dembo M. H. (1997), Stosowana psychologia wychowawcza, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: Warszawa.

 Dołęga Z. (2005), (red. nauk.), Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: Katowice.

 Dołęga Z. (2010), (red. nauk.), Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku szkolnym, tom 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: Katowice.

 Gaś Z. B. (1995), (red. nauk.), Psychologia wychowawcza stosowana. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: Lublin.

 Harwas-Napierała B. (2003), Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, Wydawnictwo Naukowe UAM: Poznań.

 Hornowska E., Brzezińska A. I., Appelt K., Kaliszewska-Czeremska K. (2014), Rola środowiska w rozwoju małego dziecka – metody badania, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR: Warszawa.

 Janicka I., Liberska H., (2014), (red. nauk.), Psychologia rodziny, PWN: Warszawa.

 Kobylańska D. (2005), Wywiad psychologiczny na potrzeby wspierania rozwoju osobowości [w:] Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (2005), (red. nauk), Wywiad psychologiczny 3. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego: Warszawa, s. 271-290.

 Oleś P. K. (2011), Psychologia człowieka dorosłego, Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.

 Pietrasiński Z. (1990), Rozwój człowieka dorosłego, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”: Warszawa.

 Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (2005), Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne, Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.

 Schaffer H. R. (2013), Psychologia dziecka, Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.

 Stemplewska-Żakowicz K., (2009), Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna, GWP: Gdańsk.

 Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (2005), (red. nauk), Wywiad psychologiczny1. Wywiad jako postępowanie badawcze.. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego: Warszawa.

 Święcicka M. (2011), (red. nauk.), Metody diagnozy w psychologii klinicznej dziecka i rodziny, Wydawnictwo PARADYGMAT: Warszawa

 Trempała J. (2012), (red. nauk.), Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.

 Turner J. S., Helms D. B, (1999), Rozwój człowieka, WSiP: Warszawa.

 Vasta R., Haith M. M., Miller S. A. (1995), Psychologia dziecka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne: Warszawa.

 Wilkin-Day A. (2005), Trudne rozmowy z uczniami. Wywiad psychologiczny z dzieckiem w pracy psychologa szkolnego, [w:] Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (2005), (red. nauk), Wywiad psychologiczny 3. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego: Warszawa, s. 341-369.

 Winch B. (2005), Jak rozmawiać z rodziną osoby terminalnie chorej? [w:] Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (2005), (red. nauk), Wywiad psychologiczny 3. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego: Warszawa, s. 200-211.

 Ziółkowska-Maciaszek D. (2005), Kto będzie klientem? Nad czym będę pracował? Wstępny wywiad w poradni psychologiczno-pedagogicznej, [w:] Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (2005), (red. nauk), Wywiad psychologiczny 3. Wywiad w różnych kontekstach praktycznych, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego: Warszawa, s. 291-338.

Literatura uzupełniająca

 Badura - Madej W. (1996), (red. nauk), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Warszawa. Interart.

 Bolechowska M. (1982), (red. nauk.), Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dziecka do lat trzech, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: Katowice.

 Całusińska M., Malinowski W. (2013), Trening umiejętności wychowawczych dla rodziców i specjalistów, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk.

 Dzieci alkoholików. Indywidualne plany pomocy, (2006), Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Wydawnictwo Edukacyjne PARPA: Warszawa.

 Gałdowa A. (2000), Powszechność i wyjątek. Rozwój osobowości człowieka dorosłego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; Kraków.

 Jonh- Borys M., Dołęga Z. (2006), Z badań nad zdrowiem psychicznym uczniów – wstęp do działań profilaktycznych szkoły, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego: Katowice.

 Kubacka-Jasiecka D. (2010), Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych. Warszawa. Wyd Akademickie i Profesjonalne.

 Oleś P. K. (2000), Psychologia przełomu połowy życia, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; Lublin.

1. Test wiedzy (kolokwium)

Przygotowanie do testu wiedzy polega na zapoznaniu się z literaturą obowiązkową i uzupełniającą adekwatną do określonych wyżej bloków tematycznych (wymagana jest wiedza z zakresu literatury podstawowej i uzupełniającej - praca studenta polega na pogłębionej, samodzielnej analizie zagadnień przedstawionych/zasygnalizowanych w poszczególnych blokach tematycznych).

Kolokwium (test wiedzy zawierający pytania otwarte oraz pytania z możliwością wyboru, przygotowany w kilku wersjach) odbędzie się w letniej sesji egzaminacyjnej. Przewidziany czas trwania kolokwium to 30 minut.

Skala ocen: 51%-60% = dostateczny

61%-70% = dostateczny +

71%-80% = dobry

81%-90% = dobry +

91%-100% = bardzo dobry (100% to maksymalna ilość punktów uzyskanych na teście)

2. Praca semestralna

Przygotowując się do pisania pracy semestralnej student zobowiązany jest do zapoznania się z literaturą obowiązkową i uzupełniającą, a następnie do samodzielnego wyboru prezentowanego podczas zajęć narzędzia diagnostycznego oraz przeprowadzenia diagnozy z wykorzystaniem wybranej metody. Praca zaliczeniowa powinna zawierać opis sytuacji badania, arkusz z wynikami oraz krótką charakterystykę uzyskanych wyników, dokonaną zgodnie z zasadami interpretacji zaproponowanymi przez autora metody diagnostycznej.

Pracę należy złożyć osobie prowadzącej w formie papierowej oraz elektronicznej w trakcie trwania semestru letniego do dnia 30.05.2016.

Skala ocen: 51%-60% = dostateczny

61%-70% = dostateczny +

71%-80% = dobry

81%-90% = dobry +

91%-100% = bardzo dobry

Psychologia rozwoju człowieka w cyklu życiu – obszary zastosowań. Wprowadzenie w problematykę przedmiotu.

2. Wybrane aspekty rozwoju prenatalnego – praktyczne zastosowanie wiedzy z wykorzystaniem metody wywiadu psychologicznego. Wywiad psychologiczny – wprowadzenie. Wywiad z rodzicami dotyczący rozwoju w okresie pre- i perinatalnym. Potencjalne interwencje psychologa-praktyka wobec rodziców spodziewających się dziecka.

3. Badania psychologiczne z udziałem dzieci. Metody badania psychologicznego stosowane w ocenie rozwoju małego dziecka. Obserwacja psychologiczna w procesie oceny funkcjonowania dziecka. Rola środowiska w rozwoju dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa.

4. Wybrane aspekty rozwoju w okresie wczesnego dzieciństwa – wykorzystanie metody obserwacji i wywiadu psychologicznego do oceny funkcjonowania psychomotorycznego, poznawczego i społecznego małego dziecka. Praktyczne zastosowanie wiedzy na temat w/w sfer rozwoju w okresie wczesnego dzieciństwa do budowania interwencji.

5. Wybrane aspekty rozwoju w okresie średniego i późnego dzieciństwa – wykorzystanie metody obserwacji psychologicznej oraz eksperymentu diagnostycznego do oceny rozwoju poznawczego i moralnego dzieci przedszkolnych i szkolnych.

6. Wybrane aspekty rozwoju w okresie średniego i późnego dzieciństwa – praktyczne zastosowanie wiedzy na temat rozwoju społeczno-emocjonalnego do oceny funkcjonowania dziecka oraz konstruowania interwencji o charakterze psychoedukacyjnym dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Wykorzystanie wywiadu psychologicznego, skal szacunkowych, kwestionariuszy (w tym testów projekcyjnych) oraz technik socjometrycznych. Omówienie zalet i zagrożeń wynikających ze stosowania metod projekcyjnych w diagnozie rozwoju dziecka.

7. Psycholog rozwoju/psycholog dziecięcy w pracy z dziećmi i rodzicami. Specyfika pracy psychologa w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Stosowana psychologia rozwoju człowieka w pracy psychologa szkolnego.

8. Samopoznanie nastolatka. Rozwój zawodowy. Wybór kariery. Planowanie przyszłości zawodowej. Rola doradztwa zawodowego.

9. Poznanie i wspomaganie rozwoju człowieka dorosłego. Metody poznania rozwoju człowieka dorosłego. Wywiad psychologiczny na potrzeby poznania i wspierania rozwoju osobowości człowieka dorosłego. Realizacja zadań rozwojowych w okresie wczesnej i średniej dorosłości. Wyznaczniki dorosłości. Człowiek dorosły jako ekspert w obszarze własnego rozwoju. Kryzys wieku średniego: fakty i mity. Rozwój człowieka dorosłego w rodzinie.

10. Wspomaganie funkcjonowania ludzi starzejących się. Specyfika funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego ludzi starzejących się. Metody poznania i wspierania człowieka w okresie późnej dorosłości. Człowiek w okresie późnej starości w rodzinie i w instytucji. Prawdy i mity na temat śmierci

11. Radzenie sobie z żałobą i śmiercią. Pomoc rodzinie opiekującej się osobą chorą terminalnie. Pokonywanie żałoby przez dzieci i młodzież. Podsumowanie zajęć. Omówienie prac zaliczeniowych.

 wykorzystanie metody projektu;

 metody interaktywne: dyskusja, element pracy warsztatowej, gry symulowane, aranżowane sytuacje komunikacyjne i scenki sytuacyjne;

 praca w małych grupach; praca w oparciu o studia przypadku;

 metody aktywizujące m.in. mapy myśli, burza mózgów; - wykorzystanie metod podających: wykład, pogadanka;

 elementy psychodramy oraz elementy audiowizualne.