PODSTAWY CHEMII A 0310-CH-S1-002
Laboratorium (L) semestr zimowy 2018/2019

T. Widernik, M. Nestorowicz, H. Bartnicka, „Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 1996

J.R. Paśko, R. Sitko, „Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej i analitycznej”, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków, 1996

A. Hendrich, „Chemia ogólna. Ćwiczenia laboratoryjne”, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1993

Praca zbiorowa pod red. Wandy Brzyskiej „Ćwiczenia z chemii ogólnej”, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 1997

L. Pajdowski, „Chemia ogólna”, PWN, Warszawa, 1997

W. Trzebiatowski, „Chemia nieorganiczna”, PWN, Warszawa, 1978

A. Bielański, „Podstawy chemii nieorganicznej”, PWN, Warszawa, 1997

J. Minczewski, Z. Marczenko, „Chemia analityczna”, PWN, Warszawa, 1997

T. Lipiec, Z. Szmal, „Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej”, PZWL, Warszawa, 1988

Ocena końcowa z laboratorium stanowi średnią ważoną z poszczególnych sposobów weryfikacji efektów kształcenia.

Wagi poszczególnych sposobów: ocena ciągła + odpowiedź ustna 30 %, kolokwium 50 %, sprawozdanie 20 % .

KOLOKWIUM PISEMNE

• Student uzyskuje zaliczenie na podstawie zdanych trzech kolokwiów pisemnych zawierających pytania opisowe, równania reakcji chemicznych i obliczenia chemiczne.

• Kryterium oceny kolokwium:

60 % - 67 % dostateczny

68 % - 75 % dostateczny plus

76 % - 83 % dobry

84 % - 91 % dobry plus

92 % -100 % bardzo dobry

• Do uzyskania zaliczenia z przedmiotu konieczne jest uzyskanie pozytywnej oceny z każdego z trzech kolokwiów

• Istnieje możliwość dwukrotnej poprawy każdego z kolokwium.

• Student NIE uzyskuje zaliczenia w przypadku nie zaliczenia któregokolwiek

z kolokwiów.

• Średnia arytmetyczna ze wszystkich kolokwiów:

3,0 - 3,25 dostateczny

3,26 - 3,75 dostateczny plus

3,76 - 4,25 dobry

4,26 - 4,75 dobry plus

4,76 - 5,0 bardzo dobry

stanowi 50 % wkładu do oceny końcowej z laboratorium.

ODPOWIEDŹ USTNA

Opanowanie wiedzy teoretycznej i praktycznych umiejętności w laboratorium chemicznym. Opanowanie treści wskazanych przez prowadzącego.

• Odpowiedzi na pytania w trakcie prowadzenia doświadczeń dotyczących przeprowadzanych ćwiczeń laboratoryjnych.

• Ocena stopnia przygotowania teoretycznego do ćwiczeń.

Ocena bardzo dobra - student odpowiada prawidłowo i w sposób wyczerpujący na zadawane pytania,

Ocena dobra - odpowiedzi niepełne,

Ocena dostateczna - słabe przygotowanie do zajęć, potrzebna duża pomoc prowadzącego,

Ocena niedostateczna - student nie potrafi udzielić odpowiedzi na zadawane pytania.

OCENA CIĄGŁA

Umiejętność wykorzystania wiedzy teoretycznej w praktyce laboratoryjnej. Ocena ciągła pracy studenta w czasie trwania zajęć.

• Umiejętność pracy w laboratorium chemicznym.

• Znajomość stosowanego w laboratorium szkła i sprzętu laboratoryjnego.

• Umiejętność posługiwania się szkłem i sprzętem laboratoryjnym w celu wykonania doświadczeń.

• Prowadzący na podstawie obserwacji ocenia umiejętności pracy w laboratorium.

Ocena bardzo dobra - prawidłowe i samodzielne wykonywanie czynności laboratoryjnych z zachowaniem bezpiecznych zasad pracy w laboratorium. Student potrafi samodzielnie i prawidłowo korzystać z aparatury, sprzętu i szkła laboratoryjnego,

Ocena dobra - student wymaga niewielkiej pomocy prowadzącego w wykonywanym ćwiczeniu. Zachowuje prawidłowe i bezpieczne zasady pracy podczas wykonywania czynności laboratoryjnych. Student potrafi samodzielnie i prawidłowo korzystać z aparatury i szkła laboratoryjnego,

Ocena dostateczna - student wykonuje czynności laboratoryjne z dużą pomocą prowadzącego. Zachowuje prawidłowe i bezpieczne zasady pracy w laboratorium. Student na ogół potrafi prawidłowo korzystać z aparatury i zna zastosowanie szkła laboratoryjnego. Wykonuje ćwiczenie ze wskazówkami prowadzącego,

Ocena niedostateczna - student nie jest w stanie wykonać prawidłowo czynności laboratoryjnych nawet po konsultacji z prowadzącym. Nie potrafi prawidłowo korzystać z aparatury, nie zna przeznaczenia danego szkła i sprzętu laboratoryjnego, nie zachowuje prawidłowych zasad pracy w laboratorium. Nie stosowanie się do zaleceń prowadzącego, brak poprawy źle wykonywanych czynności po zwróceniu uwagi prowadzącego.

• Student NIE uzyskuje zaliczenia w przypadku nie przestrzegania zasad BHP w pracowni chemicznej.

• Odpowiedź ustna wraz z ocenianiem ciągłym stanowią 30 % wkładu do oceny końcowej z laboratorium.

SPRAWOZDANIE

Ocena poprawności wykonania ćwiczeń laboratoryjnych. Opanowanie wiedzy teoretycznej i umiejętności pracy w laboratorium chemicznym. Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczeń laboratoryjnych, wyciągnięcie odpowiednich wniosków.

• Kryterium oceny sprawozdania:

Brak sprawozdania 0 – bez możliwości poprawy

poniżej 60 % niedostateczny

60 % - 67 % dostateczny

68 % - 75 % dostateczny plus

76 % - 83 % dobry

84 % - 91 % dobry plus

92 % -100 % bardzo dobry

• Ocena końcowa ze sprawozdań stanowi średnią arytmetyczną obliczoną ze sprawozdań ze wszystkich ćwiczeń:

3,0 - 3,25 dostateczny

3,26 - 3,75 dostateczny plus

3,76 - 4,25 dobry

4,26 - 4,75 dobry plus

4,76 - 5,0 bardzo dobry

• Student NIE uzyskuje zaliczenia w przypadku braku pozytywnej oceny z sumy wszystkich sprawozdań do ćwiczeń laboratoryjnych.

• Student oddaje sprawozdanie z każdych ćwiczeń laboratoryjnych wykonane zgodnie z instrukcją przed rozpoczęciem kolejnych zajęć. Student ma prawo do dwukrotnej poprawy sprawozdania.

• Średnia arytmetyczna ze wszystkich sprawozdań stanowi 20 % wkładu do oceny końcowej z laboratorium.

1. Regulamin BHP pracowni chemicznej. Pokaz szkła. Technika pracy laboratoryjnej.

(regulamin pracowni chemicznej, zasady pracy w laboratorium , przepisy BHP, szkło i sprzęt laboratoryjny, wyposażenie laboratorium chemicznego, omówienie podstawowych technik pracy laboratoryjnej, montaż sprzętu laboratoryjnego, rodzaje palników, piktogramy, informacje o zagrożeniach)

2. Kolokwium z regulaminu BHP oraz znajomości szkła i sprzętu laboratoryjnego. Wagi i ważenie. Roztwory.

(precyzja i dokładność pomiarów, błędy pomiaru, sporządzanie roztworów o określonym stężeniu procentowym i molowym, wyznaczanie gęstości metalu)

3. Zjawiska fizyczne i chemiczne.

(przykłady zjawisk fizycznych i przemian chemicznych, efekty cieplne przemian, energia hydratacji, energia sieci krystalicznej, przemiany fazowe)

4. Właściwości fizyko-chemiczne związków organicznych i nieorganicznych.

(porównanie palności, reaktywności, przewodnictwa związków organicznych i nieorganicznych; porównanie mechanizmu reakcji zobojętnienia i reakcji estryfikacji; badanie rozpuszczalności związków organicznych i nieorganicznych w rozpuszczalnikach polarnych i niepolarnych)

5. Metody rozdzielania mieszanin i oczyszczania związków chemicznych (część I).

(porównanie związku chemicznego i mieszaniny; rodzaje mieszanin; metody rozdziału mieszanin – krystalizacji, ekstrakcja, filtracja; prawo podziału Nernsta)

6. Metody rozdzielania mieszanin i oczyszczania związków chemicznych (część II).

(metody rozdziału mieszanin – ekstrakcja ciągła w aparacie Soxhleta, destylacja, chromatografia)

7. Kolokwium I. (Ćwiczenia 2-6). Typy reakcji chemicznych (część I).

(reakcje syntezy, analizy, wymiany pojedynczej i podwójnej, szereg elektrochemiczny metali – wypieranie metalu z roztworu jego soli)

8. Typy reakcji chemicznych (część II).

(reakcje redoks w tym reakcje dysproporcjonowania i synproporcjonowania, reakcje katalityczne, kataliza homo- i heterogeniczna, autokataliza, reakcje strąceniowe, reakcje odwracalne i nieodwracalne)

9. Reakcje chemiczne wybranych pierwiastków.

(otrzymywanie tlenu, wodoru, amoniaku, azotu, tlenku węgla(IV); właściwości wody amoniakalnej; właściwości redukujące siarki; właściwości utleniające jodu; roztwarzanie miedzi w kwasach utleniających; roztwarzanie metali w kwasie solnym; odmiany alotropowe siarki)

10. Reakcje utleniania i redukcji chrom i mangan.

(utlenianie Cr2O3 do CrO42-; utlenianie Cr3+ w środowisku zasadowym; utleniające właściwości Cr2O72- w środowisku kwasowym; amfoteryczne właściwości Cr2O3; równowaga w układzie chromiany(VI) – dichromiany(VI); utlenianie Mn2+ do MnO2; wpływ środowiska na redukcję MnO4- ; utleniające właściwości MnO4-)

11. Reakcje i właściwości chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli.

(reakcje zasad z metalami; właściwości amfoteryczne wodorotlenku glinu; badanie mocy kwasów; otrzymywanie soli z tlenków; rozkład hydratów; reakcje kwasów z solami stałymi; strącanie osadów; sole kompleksowe)

12. Reakcje chemiczne kationów i anionów (część I).

(reakcje charakterystyczne kationów I-V grupy analitycznej; reakcje charakterystyczne anionów)

13. Reakcje chemiczne kationów i anionów (część II).

(rozdział mieszanin kationów i identyfikacja kationów na podstawie reakcji charakterystycznych;

mieszaniny kationów do analizy: Ca2+ i Ag+; Mg2+ i Pb2+; Sr2+ i Mn2+; Zn2+ i Ba2+; Cd2+ i Cu2+)

14. Kolokwium II (Ćwiczenia 7-13). Omówienie wyników.

15. Odrabianie zaległych zajęć, poprawa niezaliczonych kolokwiów, zaliczenie przedmiotu.

Zajęcia laboratoryjne prowadzone w grupach.

Samodzielne wykonywanie przez studenta doświadczeń chemicznych.

Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych dostępne na stronie www zajęć.

Student na zajęcia przychodzi w fartuchu i okularach ochronnych oraz

w odpowiednim obuwiu.