Technologie stosowane w ochronie środowiska 01-OS-S1-1OS-23
Laboratorium (L) semestr letni 2019/2020

CZĘŚĆ CHEMICZNA:

1. Klepaczko-Filipiak B., Łoin J., Pracownia chemiczna – analiza techniczna, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994.

2. Kuczyński W., Ćwiczenia z technologii chemicznej, PWN Warszawa (1974).

3. Praca pod red. Machockiego A., Technologia chemiczna – ćwiczenia laboratoryjne, Wydawnictwo UMCS Lublin (2002).

4. Tokarzewski L. Chemia i technologia związków wielkocząsteczkowych oraz półproduktów do ich syntezy t. 1 i 2, Wydawnictwo UŚ (1984).

5. J. Maćkiewicz, Flokulacja w procesach koagulacji i filtracji wód, PWN, Warszawa, 1987.

6. Kępiński J. Technologia chemiczna nieorganiczna, PWN Warszawa, 1984

7. Kowal A., M Świderska-Bróż, Oczyszczanie wody, PWN, Warszawa-Wrocław, 2000.

8. Spalanie i paliwa praca zbiorowa pod red. J. Kordylewskiego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2005.

9. J. Zawoździak, M. Kozłowski, Podstawy recyklingu tworzyw sztucznych, WNT Warszawa

10. Praca zbiorowa pod red. A. K. Łędzkiego, Recykling materiałów polimerowych, WNT, Warszawa 1997.

11. W. Grajek, Przeciwutleniacze w żywności, Wydawnictwo WNT, Warszawa 2007.

CZĘŚĆ BIOLOGICZNA:

Zajęcia prowadzone w Katedrze Mikrobiologii:

Literatura obowiązkowa:

1. Błaszczyk M.K. 2007. Mikroorganizmy w ochronie środowiska. WN PWN, Warszawa

2. Błaszczyk M.K. 2010. Mikrobiologia środowisk. WN PWN, Warszawa

Literatura uzupełniająca:

1. Klimiuk P., Łebkowska M. 2003. Biotechnologia w ochronie środowiska. WN PWN, Warszawa

2. Wykorzystanie mikroorganizmów w ochronie środowiska: Temat 8

Usuwanie metali ciężkich z gleby; Przykłady technik biologicznych wykorzystywanych do usuwania metali ciężkich ze skażonych gleb -

http://el.us.edu.pl/upgow/course/view.php?id=39

3. Mikrobiologia środowiskowa: Temat 15 Biologiczne metody oczyszczania skażonych środowisk: Bioremediacja; Wykorzystanie bakterii promujących wzrost roślin; Mikroorganizmy wykorzystywane w biologicznym oczyszczaniu ścieków - http://el.us.edu.pl/upgow/course/view.php?id=108

2. Mrozowska J. (red.). 1999. Laboratorium z mikrobiologii ogólnej i środowiskowej. (rozdziały 9-12). Wyd. Politech. Śl., Gliwice.

Buczkowski R., Kondzielski I., Szamański T. 2002. Metody remediacji gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi. Wyd. U.M. Kopernika, Toruń

Zajęcia prowadzone w Katedrze Biochemii:

Literatura obowiązkowa:

1. Buraczewski G. Biotechnologia osadu czynnego. PWN. Warszawa, 1994.

2. Chmiel A. Biotechnologia mikroorganizmów. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne. PWN. Warszawa, 1998.

3. Łabużek S., Necklen D., Radziejewska-Lebrecht J. Biotechnologia mikroorganizmów. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. Katowice, 2002.

Literatura uzupełniająca:

1. Bartkiewiczx B. Oczyszczanie ścieków przemysłowych. PWN. Warszawa, 2002.

2. Hartmann L. Biologiczne oczyszczanie ścieków. Wyd. Instalator Polski. Warszawa, 1999.

3. Hermanowicz W. Dożańska W., Dojlido J., Koziorowski B. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady, Warszawa, 1976.

4. Miksch K. Biotechnologia ścieków. Wyd. Politechniki Śląskiej. Gliwice, 2000.

5. Schlegel H. G. Mikrobiologia ogólna. PWN, 1996.

6. Russel S.. Biotechnologia. PWN, Warszawa, 1990.

CZĘŚĆ CHEMICZNA:

Metody i kryteria oceniania:

1. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowe wykonanie i zaliczenie wszystkich ćwiczeń zgodnie z przedstawionym harmonogramem zajęć.

2. Na zajęciach laboratoryjnych przewiduje się jedno kolokwium z całości materiału, które odbędzie się w terminie ustalonym na pierwszych zajęciach i podane w harmonogramie zajęć. Kolokwium końcowe składa się z pytań otwartych z całości materiału. Liczba uzyskanych punktów przeliczona na % stanowi podstawę oceny wg skali:

0-50%- brak zaliczenia.

60-51%- ocena dst

61-70%- ocena + dst

71-80%-db

81-89%- +db

90-100%- bdb.

3. Studenci przygotowują sprawozdanie w parach, w których wykonują ćwiczenia. Ocenie podlega poprawność przeprowadzonego doświadczenia i otrzymanych wyników, opracowanie wyników, właściwie wyciągnięte wnioski przedyskutowane z literaturą jak również staranność przygotowanego raportu i terminowość oddania. Sprawozdania oceniane są w skali 2-5.

4. Na ocenę aktywności ciągłej studenta składa się jego przygotowanie do wykonania ćwiczenia, przestrzeganie zasad pracy obowiązujących w pracowni chemicznej oraz sprawność wykonywania czynności laboratoryjnych. Aktywność ciągła oceniana jest w skali 2-5.

5. Warunkiem zaliczenia ćwiczenia będzie zaliczenie wszystkich sprawozdań sporządzonych na podstawie danych z karty pomiarowej podpisanej przez prowadzącego ćwiczenia oraz przygotowanie do zajęć. Brak przygotowania do zajęć, brak podpisu na karcie pomiarowej skutkuje koniecznością odrabiania ćwiczenia w terminie przewidzianym w harmonogramie zajęć.

6. Ocena końcowa będzie średnią ważoną z kolokwiów końcowego (70%), średnią oceną ze sprawozdań (20%) oraz średnią z ocen z przygotowania do zajęć (10%). Według następującej skali:

2.00- 2.95- ndst

2.96-3.25- dst

3.26-3.75- +dst

3.76- 4.25- db

4.26-4.75- +db

4.76-5.0- bdb

7. Prowadzący zajęcia może podwyższyć lub obniżyć ocenę końcową o pół stopnia.

CZĘŚĆ BIOLOGICZNA:

Warunkiem uzyskania oceny z laboratorium jest uzyskanie pozytywnej oceny zarówno z wszystkich części. Końcowa ocena z ćwiczeń jest średnią arytmetyczną oceny z obu laboratoriów.

Zajęcia z części mikrobiologicznej:

1. Warunkiem zaliczenia laboratorium jest obecność na wszystkich spotkaniach na Platformie Teams oraz uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium, sprawozdania oraz oceny ciągłej umiejętności praktycznych.

W razie uzyskania oceny niedostatecznej z kolokwium student ma prawo do 1 dodatkowej próby jego zaliczenia. Oceny ze sprawozdania nie można poprawiać.

2. Nieuzyskanie pozytywnej oceny z któregoś z elementów ocenianych w trakcie laboratorium (kolokwium, sprawozdanie, ocena ciągła umiejętności praktycznych) jest równoznaczne z niezaliczeniem laboratorium.

3. Ocena ciągła umiejętności praktycznych: 3 pkt - otrzymuje student za właściwe uczestnictwo w każdych zajęciach (bierze czynny udział i wykazuje zaangażowanie w wykonywanie eksperymentów, wykonuje zlecone przez prowadzącego zadania, odpowiada na zadawane pytania, bierze udział w dyskusjach dotyczących analizy i interpretacji wyników, prezentuje właściwą postawę podczas zajęć, posiada fartuch i instrukcję wykonywania eksperymentu, posiada wskazane wcześniej przez prowadzących materiały); -1 do -3 pkt (minus 1 do minus 3 punktów) – studentowi odejmuje się za rażące nieprawidłowe/niewłaściwe zachowanie podczas zajęć. O odjęciu punktów student zostanie poinformowany w trakcie zajęć.

Ocena końcowa z oceny ciągłej umiejętności praktycznych wyliczana jest na podstawie punktów zgromadzonych przez studenta w trakcie zajęć laboratoryjnych (maksymalna liczba punktów do uzyskania to 9 pkt).

Końcowa ocena ustalana jest na podstawie ilości uzyskanych punktów: bdb – 9 pkt; +db – 8 pkt; db – 7 pkt; +dst – 6 pkt; dst –5 pkt; ndst – poniżej 5 pkt

4. Ocena kolokwium – kolokwium zawiera pytania testowe i/lub otwarte. Skala procentowa ocen kolokwium: bdb – uzyskanie powyżej 91% możliwych do zdobycia w kolokwium punktów; +db – 81 do 90%; db – 71 do 80%; +dst – 61 do 70%; dst – 51 do 60%;

ndst – poniżej 50%

5. Ocena końcowa z laboratorium prowadzonego w Katedrze Mikrobiologii jest średnią ważoną z ocen z kolokwium, sprawozdania i oceny ciągłej umiejętności praktycznych, przy czym: ocena z kolokwium stanowi 40%; ocena ze sprawozdania stanowi 40%; cena końcowa z oceny ciągłej umiejętności praktycznych stanowi 20%.

Zajęcia z części biochemicznej:

Kolokwium odbywa się na trzecich ćwiczeniach i trwa 60 min. W trakcie kolokwium student odpowiada na 6 pytań opisowych. Za każde pytanie można uzyskać maksymalnie 3 punkty.

Treści zawarte w kolokwiach podlegają ocenie w skali 9-18.

Skala ocen: bdb – 18 pkt; +db – 16-17 pkt; db – 14-15 pkt; +dst – 12-13 pkt; dst – 10-12 pkt; ndst – 9 pkt. Student, który uzyskał ocenę niedostateczną z kolokwium ma możliwość przystąpienia do kolokwium poprawkowego w wyznaczonym przez prowadzących terminie. Student, który uzyskał ocenę niedostateczną nie podlega dalszej ocenie.

Aktywność ciągła studenta w czasie laboratoriów oceniana jest w skali punktowej 0-2 gdzie: 2 – spełnienie wszystkich wymagań merytorycznych; 1 - drobne błędy merytoryczne; 0 – wymagania merytoryczne ocenione negatywnie.

Końcowa ocena ustalana jest na podstawie ilości uzyskanych punktów: bdb – powyżej 95%; +db – 94 do 85%; db – 84 do 75%;

+dst – 74 do 65%; dst – 64 do 55%; ndst – poniżej 55%.

Student, który uzyskał negatywną ocenę nie podlega dalszej ocenie.

Studenci wykonują sprawozdania w grupach 4 osobowych i oddają je w terminie 1 tygodnia od zakończenia zajęć. Raporty oddane w późniejszym terminie nie podlegają ocenie.

Treści zawarte w sprawozdaniach oceniane są w skali 2-5.

Skala ocen:

Bardzo dobry: raport jest kompletny, pozbawiony błędów merytorycznych, wykonany starannie i oddany w terminie.

Dobry: raport jest kompletny, zawiera drobne błędy, wykonany starannie.

Dostateczny: raport jest kompletny, zawiera istotne błędy, wykonany niedbale.

Niedostateczny: raport jest niekompletny, dokumentacja nierzetelna, zawiera poważne błędy, brak poprawnych wniosków, wykonany niedbale.

Nie przewiduje się możliwości poprawy sprawozdań.

CZĘŚĆ CHEMICZNA:

1. Oznaczanie całkowitej zawartości fenoli w produktach spożywczych metodą Folina-Ciocalteu’a.

2. Oznaczanie superfosfatu- oznaczanie zawartości P2O5.

3. Recykling surowcowy odpadowego politereftalanu etylenu.

Identyfikacja tworzyw sztucznych.

4. Analiza gazów metodą Orsata.

5. Badanie efektywności procesów koagulacji i flokulacji układu koloidalnego.

6. Analiza wody.

CZĘŚĆ BIOLOGICZNA:

Zajęcia prowadzone w Katedrze Mikrobiologii:

1. Adsorpcja kationów metali przez grzyby

2. Analiza biologiczna osadu czynnego: morfologia i struktura kłaczków. Analiza mikrobiologiczna.

3. Bioremediacja wód skażonych związkami organicznymi (po 2 tygodniach od ćwiczenia 2).

Zajęcia prowadzone w Katedrze Biochemii:

1. Fizyko-chemiczna charakterystyka osadu czynnego obejmująca oznaczenia: barwy i struktury osadu czynnego, pH, ciężaru właściwego, wilgotności, indeksu gęstości, indeksu objętościowego, suchej masy drobnoustrojów, CZT oraz stężenia fenoli lotnych.

2. Wyznaczanie parametrów technologicznych rozkładu fenolu przez osad czynny. Przygotowanie komór do napowietrzania z różnym stężeniem osadu czynnego. Oznaczenia w czasie stężenia fenoli lotnych oraz fenoli ogólnych, CZT, pH oraz suchej masy drobnoustrojów.

3. Powtórzenie materiału obejmującego ćwiczenie 1 i 2. Kolokwium zaliczeniowe

CZĘŚĆ CHEMICZNA:

Zajęcia w laboratorium chemicznym odbywające się w SMCEBI w Chorzowie w sali C/1/04 według harmonogramu przekazanego studentom na pierwszych ćwiczeniach, a w okresie pandemii prowadzone zdalnie z wykorzystaniem aplikacji Moodle.

Praca ze wskazaną literaturą przedmiotową obejmująca samodzielne przyswojenie wiedzy dotyczącej obowiązujących zagadnień teoretycznych oraz

zapoznanie się instrukcji do bieżącego ćwiczenia, aktywne uczestnictwo w pracach laboratoryjnych, przygotowanie pisemnego sprawozdania, umiejętność analizy wyników, umiejętność samodzielnego planowania i wykonywania zadań oraz pracy w zespole, dbałość o powierzony sprzęt oraz bezpieczeństwo i kulturę pracy.

CZĘŚĆ BIOLOGICZNA:

Zajęcia prowadzone w Katedrze Mikrobiologii:

4-godzinne laboratoria na platformie Teams; wymagania merytoryczne: Zapoznanie się z instrukcjami i teoretyczne przygotowanie do ćwiczeń (zakres materiału do ćwiczeń przedstawiony jest w instrukcjach oraz protokołach). Przygotowanie sprawozdań z poszczególnych ćwiczeń (w obrębie zespołów studentów wyznaczonych przez prowadzących), zawierających cel, przebieg, wyniki i wnioski z przeprowadzonych doświadczeń. Przygotowanie do kolokwium w oparciu o podaną literaturę obowiązkową i uzupełniającą.

Zajęcia prowadzone w Katedrze Biochemii: 4-godzinne laboratoria w sali ćwiczeń nr A-118, zgodnie z planem zajęć, później kontynuowane przez kontakt mailowy ze Studentami, wymagania merytoryczne: Znajomość zakresu materiału i instrukcji do bieżącego laboratorium, aktywne uczestnictwo w pracach laboratoryjnych, przygotowanie pisemnego sprawozdania, umiejętność analizy wyników, umiejętność samodzielnego planowania i wykonywania zadań oraz pracy w zespole, dbałość o powierzony sprzęt oraz bezpieczeństwo i kulturę pracy.