Monitoring środowiska 01-OS-S1-1OS-26
Laboratorium (L) semestr letni 2019/2020

Literatura obowiązkowa:

Bell J. N. B., Treshow M. 2007. Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin. Wydawnictwo Naukowo – Techniczne, Warszawa.

Bis B., Mikulec A. 2013. Przewodnik do oceny stanu ekologicznego rzek

na podstawie makrobezkręgowców bentosowych. Inspekcja Ochrony Środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.

Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Zimny H. 2006. Ekologiczna ocena stanu środowiska. Bioindykacja i

biomonitoring. Agencja Reklamowa Arkadiusz Grzegorczyk, Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

Falkowska L., Korzeniewski K. 1995 „Chemia atmosfery” Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

Greszta J., Gruszka A., Kowalkowska M. 2002. Wpływ imisji na ekosystem. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.

Jaszczak R. 1999. Monitoring lasów. Akademia Rolnicza, Poznań.

Juda-Rezler K. 2000. Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa.

Manahan S. E. 2006. Toksykologia środowiska. PWN Warszawa.

Michalczyk A. 1997. Substancje próchniczne gleby.

http://karnet.up.wroc.pl/~weber/arw.htm.

Perzanowska J. (red.) 2010. Monitoring gatunków roślin. Część pierwsza. Ramowa Dyrektywa Wodna. Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23. X. 2000. Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich L327/1 z 22. XII. 2000.

Roo-Zielińska E. 2004. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska

fizyczno-geograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza

stosowanych metod. Instytut Geografii i Przestrzennego

Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN, Warszawa.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej

z dnia 11 października 2019 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji

stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie

kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. DU nr 143, poz. 896.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. DU nr 72, poz. 466.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie

naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód

stołowych. Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 466.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych. DU 258, poz. 1550.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów (DU 2013, nr.0, poz. 523). Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2010.

Rutkowski J.D. 1993 „Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego”. Politechnika Wrocławska, Wrocław.

Szczepaniak W. 1997. "Metody instrumentalne w analizie chemicznej" PWN Warszawa

Szmal Z., Lipiec T. 1996. Chemia analityczna z elementami analizy

instrumentalnej. PZWL Warszawa

Praca zbiorowa, Monitoring i analityka zanieczyszczeń w środowisku, Wydawnictwo Uniwersytet Gdański, Gdańsk, 2010.

Szoszkiewicz K., Zbierska J., Jusik Sz., Zgoła T. 2010. Makrofitowa Metod

Oceny Rzek. Podręcznik metodyczny do oceny i klasyfikacji stanu

ekologicznego wód płynących w oparciu o rośliny wodne. Wyd. Nauk.

Bogucki, Poznań, ss. 77.

Szklarczyk M. 2001 „Ochrona atmosfery” Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn

Tkaczyński J. W. 2009. Prawo i polityka ochrony środowiska naturalnego Unii Europejskiej. PWN, Warszawa.

Walker C. H., Hopkin S. P., Silby R. M., Peakall D. B. 2002. Podstawy

ekotoksykologii. PWN Warszawa.

Stan środowiska w województwie Śląskim. Biblioteka

monitoringu środowiska. Kolejne lata wydawania publikacji.

www.gios.gov.pl/

www.abc.com.pl/Prawo-Srodowisko

www.sejm.gov.pl/prawo/prawo.html

www.mos.gov.pl

www.abc.com.pl

https://airly.eu/map/pl

www.katowice.wios.gov.pl

http://powietrze.katowice.wios.gov.pl

Program PMŚ na lata 2016-2020

http://www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/pms/PPMS_2016-2020.pdf

Internetowy system aktów prawnych:

http://isip.sejm.gov.pl

Centrum informacji o środowisku

https://ekoportal.gov.pl

Ocena z laboratorium jest średnią ważoną z:

- kolokwiów (80%),

- raportów końcowych (15%),

- oceny ciągłej aktywności studenta na zajęciach laboratoryjnych (5%).

Kolokwium przeprowadzone jest w formie stacjonarnej lub zdalnej.

Kolokwium zaliczeniowe (w formie pisemnej) obejmuje zagadnienia realizowane na zajęciach laboratoryjnych.

Kolokwium pisemne oceniane jest w skali od 2 (niedostateczny) do 5 (bardzo dobry). Ocenę 3,0 (dostateczny) otrzymuje student, który poprawnie odpowie na nie mniej niż 51% całości pytań zawartych w kolokwium.

Skala procentowa klasyfikacji:

poniżej 50% - ndst (2)

51 - 65% - dst (3,0)

66 - 75% - +dst (3,5)

76 – 85% - dobry (4,0)

86 - 95% - +dobry (4,5)

95 – bardzo dobry (5)

Kolokwium pisemne jest przeprowadzone na zakończenie bloku zajęć laboratoryjnych. Kolokwium sprawdzane i oceniane jest przez prowadzącego zajęcia.

Aby otrzymać zaliczenie końcowe wszystkie kolokwia muszą być zaliczone na ocenę pozytywną.

Raporty końcowe przedkładane prowadzącemu, wysyłane poprzez email lub platformę do prowadzenia zajęć w formie zdalnej.

Student składa raport przygotowany zgodnie ze wskazówkami prowadzącego, w formie pisemnej, pod koniec zajęć z danego tematu. Poprawne wykonanie raportu, jak również terminowe dostarczenie poprawnych raportów jest podstawą zaliczenia tej części modułu. Raporty stanowią dokumentację pracy studenta.

Za każdy raport student może otrzymać maksymalnie 5 pkt, przeliczonych na oceny według poniższej skali:

5 pkt – bdb

4,5 pkt – db+

4 pkt – db

3,5 pkt – dst+

3 pkt – dst

2 pkt – ndst

Ocena ciągła aktywności studenta na zajęciach laboratoryjnych

Ocenie podlega przygotowanie teoretyczne do zajęć, zaangażowanie studenta w prace laboratoryjne, udział w dyskusji dotyczącej podejmowanych problemów badawczych.

Aktywność studenta oceniana jest na każdych zajęciach laboratoryjnych w skali 1 (aktywny) lub 0 (nieaktywny). Warunkiem zdobycia punktu za aktywność na zajęciach jest oddanie raportu pod koniec każdego z 10 laboratoriów. Oddanie raportu z tygodniowym opóźnieniem skutkuje brakiem możliwości zdobycia punktu w ramach oceny ciągłej.

Ocena końcowa obliczana jest wg skali:

10 pkt. – bardzo dobry

9 pkt. – dobry+

8 pkt. – dobry

7 pkt. – dostateczny+

6 pkt. – dostateczny

≤ 5 – niedostateczny

Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska

Ekologia

Zanieczyszczenia powietrza i ich bioindykacja na przykładzie analizy

pH kory drzew. Zajęcia prowadzone poprzez platformę teams. Karty pracy forma elektroniczna w formie zadań na platformie

Bioindykacja zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego na podstawie analizy barwników fotosyntetycznych. Zajęcia prowadzone poprzez platformę teams Karty pracy forma elektroniczna w formie zadań na platformie

Kolokwium zaliczeniowe, przeprowadzone zdalnie poprzez formularz Forms i odpowiedni link w grupie teams.

Botanika i Ochrona Przyrody:

Rośliny wodne i szuwarowe jako bioindykatory wykorzystywane w Makrofitowej Metodzie Oceny Rzek (MMOR). Metodyka makrofitowej oceny stanu ekologicznego rzeki. Makrofitowy Indeks Rzeczny jako wskaźnik monitoringu stanu jakości cieków naturalnych (obliczanie i interpretacja). Ocena ekologicznego stanu rzeki z zastosowaniem metody makrofitowej na wybranym przykładzie.

Kolokwium zaliczeniowe.

Analiza składu gatunkowego flory jako element oceny stanu środowiska przyrodniczego; ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin, formy życiowe, grupy geograficzno-historyczne. Rola fitoindykacji w monitorowaniu wpływu różnych form antropopresji na środowisko przyrodnicze. Monitoring gatunkowy; monitorowanie stanowisk gatunków ginących i zagrożonych; monitorowanie stanowisk gatunków obcego pochodzenia ze szczególnym uwzględnieniem roślin inwazyjnych.

Kolokwium zaliczeniowe.

Hydrobiologia

Metody oceny stanu ekologicznego wód płynących zgodnie z wytycznymi Ramowej Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej. Elementy biologiczne w ocenie stanu ekologicznego wód płynących. Cechy organizmów wskaźnikowych. Metodyka poboru wielosiedliskowego prób makrobezkręgowców bentosowych na potrzeby monitoringu wód płynących. Zastosowanie i interpretacja Polskiego Wielometrycznego Wskaźnika MMI PL. Typy abiotyczne i biocenotyczne rzek w Polsce. Interpretacja stanu ekologicznego wód płynących na podstawie samodzielnie przeprowadzonej identyfikacji makrobezkręgowców bentosowych i obliczonych indeksów biotycznych.

Kolokwium zaliczeniowe.

Instytut Chemii:

Ocena stopnia czystości różnego typu wód naturalnych i użytkowych

metodą konduktometryczną.

Oznaczanie zawartości wybranych jonów w wodach butelkowanych

przeznaczonych do spożycia.

Kolokwium zaliczeniowe

Instytut Nauk o Ziemi:

Kryteria oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Kryteria i sposób oceny jakości wód podziemnych.

Uwarunkowania prawne prowadzenia monitoringu jednolitych części wód podziemnych. Uwarunkowania prawne klasyfikacji dla prezentowania stanu wód podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód.

Uwarunkowania prawne w zakresie, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów.

Kolokwium zaliczeniowe.

Jak w opisie modułu, cześć zajęć przeprowadzona w sposób zdalny, przez rożne platformy wykorzystywane do nauczania online.