Gatunki dziennikarskie 05-DK-S1-GD16
Wykład (W) semestr zimowy 2019/2020

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

TEORIA:

Pisanie. Z Ryszardem Kapuścińskim rozmawia Marek Miller. Warszawa 2012;

Olszański Leszek, Dziennikarstwo internetowe. Warszawa 2006;

Marcjanik Małgorzata, Mówimy uprzejmie. Warszawa 2009;

Kita Małgorzata, Wywiad prasowy. Język – gatunek – interakcja. Katowice 1998.

Salski Mirosław, Dziennikarz na wizji. Szczecin 2014;

Wolny-Zmorzyński Kazimierz, Reportaż jak go napisać ? Warszawa 2004;

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie. Teoria,

praktyka, język. Warszawa 2010;

Wolny-Zmorzyński K., Fotograficzne gatunki dziennikarskie. Warszawa 2007;

Wolny-Zmorzyński K., P. Urbaniak (red.), Gatunki dziennikarskie w Europie. Wstęp do

genologii porównawczej. Wrocław 2017.

Ślawska Magdalena, Sztuka mediów. O świadomości gatunkowej dziennikarzy

prasowych. Katowice 2019.

TEKSTY ŹRÓDŁOWE:

Reportaż fabularny (przy tekstach źródłowych nie podaję miejsca i roku wydania książek, by nie ograniczać możliwości studentów w zdobywaniu różnych wydań):

100/XX Antologia polskiego reportażu XX wieku. T.1-3. Pod redakcją Mariusza Szczygła. Warszawa 2014 (teksty do wyboru);

Aleksiejewicz S. , Czasy secandhand. Koniec czerwonego człowieka.

Aleksijewicz S., Wojna nie ma w sobie nic z kobiety.

Jagielski W., Wieże z kamienia.

Kąkolewski K., 22 historie, które napisało życie.

Kąkolewski K., Baśnie udokumentowane.

Kapuściński R., Wojna futbolowa

Kapuściński R., Cesarz

Lovell J., Bal się nie udał czyli Retif krakowski

Łopieńska B., Łapa w łapę.

Owsiany E., Linia pod napięciem lub inne reportaże z innego tomu tejże reporterki.

Ostałowska L., Cygan to Cygan

Pruszyński K., Podróże po Polsce. Podróże po Europie

Szczygieł M., Niedziela, która zdarzyła się w środę.

Szczygieł M., Gottland.

Szczygieł M., Nie ma.

Tochman M., Schodów się nie pali.

Wańkowicz M., Wrzesień żagwiący.

Wańkowicz M., Dzieje rodziny Korzeniewskich

Wańkowicz M. Reportaże z Wołynia

Reportaż historyczny

Brandys M., Kłopoty z panią Walewską.

Wachowicz B., Marie jego życia.

Felieton

Bralczyk J., Mówi się.

Bralczyk J., Słowo o słowie.

Olbratowski T. Wstawaj, szkoda DNiA, albo, Zbiór wszelkich głupot pełny na różne tematy oraz kwestie podzielony, mądrym dla pamięci, idiotom dla nauki, politykom dla praktyki, malancholikom dla rozrywki erygowany;

Passent D., Codziennik

Wańkowicz M., Zupa na gwoździu

Wańkowcz M, Tędy i owędy

Wiech, Przez lufcik.

Obowiązkowa lektura tekstów felietonowych z prasy codziennej, tygodniowej, miesięcznej.

Komentarz

A. Grabowska, Polska w komentarzach. T. I-II. Londyn 1999;

Wańkowicz M., Kundlizm;

Obowiązkowa lektura komentarzy z prasy codziennej i tygodników opinii

Recenzja

W. Kubacki, Lata terminowania (stare, ale dobre i ważne!!!)

Teksty recenzji z prasy codziennej i periodyków.

Wywiad

Kąkolewski K., Wańkowicz krzepi.

Łopieńska B., Męka twórcza. Warszawa 2004;

Orłoś M., Moje spotkania. Oko w oko. Warszawa 1998;

Szczygieł M., Na każdy temat. Warszawa 2001;

Teksty z prasy codziennej i periodyków.

Lektury nadobowiązkowe:

Teoria:

L. Grobel, Sztuka wywiadu. Przekład E. Spirydowicz. Warszawa 2006;

A. Ostrowski, Telewizyjna transmisja sportowa czyli największy teatr świata. Wrocław 2007

J. Schwartz, Reporting. Reporting Handbook. New York-Chicago-Toronto 2002;

A. Stuart, Kultura newsów. Tłum. A. Sokołowska. Kraków 2004;

M. Wojtak, Gatunki prasowe. Lublin 2004;

K. Wolny-Zmorzyński, Ryszard Kapuściński w labiryncie współczesności. Kraków 2004;

K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman (red.), Internetowe gatunki dziennikarskie.

Warszawa 2010.

K. Wolny-Zmorzyński, J. Snopek, W. Furman (red.), Korespondent wojenny. Etyka,

historia, współczesność. Kielce 2012;

K. Wolny-Zmorzyński, Mistrzowie fotografii dziennikarskiej. Ocena i wartościowanie.

Warszawa 2015.

Teksty źródłowe (nie podaję miejsca i roku wydania ze względu na kilka wydań danych pozycji):

Capote T., Z zimna krwią;

Chauvel P., Reporter wojenny;

Domosławski A., Kapuściński non-fiction;

Fallaci O, Wściekłość i duma;

Fallaci O., Siła rozumu;

Fallaci O., Wywiad z sobą samą. Apokalipsa;

Hemingway E., Sygnowano: Ernest Hemingway;

Machalowie D i I., Hemingway reporter;

Kapuściński R., Szachinszach;

Kapuściński R., Imperium;

Kapuściński R., Lapidaria;

Malaparte C., Kaputt;

Nouzille V., Zabójcy w imię republiki

Saviano R., Gomorra. Podróż po imperium kamorry.

Shadid A., Irakijczycy w cieniu amerykańskiej wojny

Steinbeck J., Była raz wojna;

Steinbeck J., Dziennik z podróży do Rosji (ze zdjęciami Roberta Capy);

M. Wańkowicz, Sztafeta C.O.P. Ognisko siły.

M. Wańkowicz, Reportaże zagraniczne ( teksty do wyboru)

na ocenę ndst (2): nie potrafi wymienić podstawowych pojęć, nie zna podstawowej literatury przedmiotu oraz lektur.

na ocenę dst (3): zna podstawowe pojęcia bez umiejętności ich analizy; zna treść podstawowych lektur;

na ocenę db (4): zna pojęcia, potrafi je omówić, porównać, analizować; wykazuje się znajomością lektur obowiązkowych;

na ocenę bdb (5) zna pojęcia, potrafi je omówić, porównać, analizować; wykazuje się znajomością lektur obowiązkowych i nadobowiązkowych;

1. Zajęcia organizacyjne: wymagania, obecność, paszporty, lektury, gazety codzienne i czasopisma; savoir-vivre; kim jestem, czyli co chcę robić jako dziennikarz? (między dziennikarstwem rewolwerowym a odpowiedzialnym).

2. Charakterystyka rodzajów i gatunków dziennikarskich

A. Gatunki dziennikarskie - historia przedmiotu;

B. Systematyka gatunków (informacyjne, publicystyczne, pograniczne).

C. Informowanie jako podstawowe zadanie mediów: Ouest France;

D. Obiektywizm a subiektywizm: teoria błędu paralaktycznego (M. Wańkowicz); informacja selektywna, wartościująca, idealizowana.

E. Między dokumentem a fikcją:

wyznaczniki dziennikarstwa : wyznaczniki literatury.

3. Gatunki informacyjne: wzmianka, notatka (informacja, infotainment), infografika, zapowiedź, fait divers;

4. Gatunki informacyjne c. d.: sprawozdanie (teoria efektu świeżości), relacja, raport; korespondencja (list); kiker; serwis drogowy;

5. Zyciorys (postać, sylwetka, główka), przegląd prasy, nekrolog (?), prognoza pogody, reklama (?);

6. Historia i teoria reportażu Reportaż pisany: (typologia: reportaż fabularny i publicystyczny; reportaże o tematyce historycznej i współczesnej;

7. Reportaż – jak go napisać ? (reportaż a feature); (reportaż problemowy);

8. Reportaż radiowy; telewizyjny (nowela dokumentalna; film dokumentalny; transmisja telewizyjna);

9. Charakterystyka gatunków publicystycznych: artykuł wstępny, publicystyczny, sponsorowany;

10. Komentarz (mistrzowie), recenzja (mistrzowie); felieton (mistrzowie) esej (mistrzowie), dziennik, nekrolog (wspomnienie, pożegnanie).

11. Fotograficzne gatunki dziennikarskie:

A: informacyjne: fotografia prasowa, fotokronika (fotoserwis); podpis pod fotografią;

B: publicystyczne: fotofelieton, fotoesej, fotoreportaż, fotomontaż, piktorial.

Mistrzowie fotografii dziennikarskiej

12. Gatunki pograniczne:

wywiad:

• pisany [wywiad hybrydyczny] (mistrzowie);

• radiowy (mistrzowie);

• telewizyjny (talk-show) (mistrzowie);

debata, dyskusja, list do redakcji, odpowiedź na list do redakcji,

Radiowe: morning show, talk-joke, call-in, game-show (zabawy, konkursy, quizy)

Czy istnieją internetowe gatunki dziennikarskie? blog, czat, hipertekst; fotokasty;

13. Posumowanie wykładu;

Wykład informacyjny połączony z wykładem problemowym (w zależności od tematu wykładu);