Uniwersytet Ślaski w Katowicach - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Podstawy biologii molekularnej 01-BI-S1-PBM05
Laboratorium (L) semestr zimowy 2020/2021

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 60
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Literatura:

Obowiązkowa:

Brown T.A. 2012; 2019. Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN

Uzupełniająca:

Węgleński P. 2006; 2012. Genetyka Molekularna. Wydanie II, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Fletcher H.L., Hickey G.I., Winter P.C. 2011. Krótkie wykłady. Genetyka. Wydanie III, PWN, Warszawa

Turner P.C., McLennan A.G., Bates A.D., White M.R.H. 2011; 2013. Krótkie Wykłady. Biologia Molekularna. Wydanie III, PWN, Warszawa

Alberts B., Bray D., Hopkin K., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. 2009. Podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe, PWN, Warszawa

Metody i kryteria oceniania:

OCENA KOŃCOWA Z LABORATORIUM - to średnia ważona z 3. form weryfikacji efektów nauczania takich, jak:

- pozytywna ocena końcowa z kolokwiów (65%)

- pozytywna ocena końcowa ze sprawozdań (30%)

- pozytywna ocena ciągła z umiejętności praktycznych (5%)

Uzyskanie pozytywnej oceny końcowej z laboratorium możliwe jest po uzyskaniu pozytywnej oceny z każdej z 3. form weryfikacji efektów kształcenia tj. kolokwiów, sprawozdań i umiejętności praktycznych.

Zajęcia laboratorium są OBOWIĄZKOWE. Dopuszczalna jest jedna nieobecność na zajęciach laboratoryjnych. Jeśli jednak jest to nieobecność nieusprawiedliwiona, a w trakcie tych zajęć zaplanowane było kolokwium, to student otrzyma z niego ocenę niedostateczną.

Sposoby weryfikacji efektów nauczania - laboratorium:

1. KOLOKWIUM

Przebieg procesu weryfikacji:

W trakcie cyklu laboratorium przeprowadzane są 4 kolokwia, w kolejnym tygodniu po zakończeniu każdego bloku tematycznego:

- ekstrakcja roślinnego DNA oraz rola enzymów restrykcyjnych i ligaz;

- ekstrakcja RNA i uzyskanie cDNA;

- metoda PCR z użyciem jako matrycy genomowego DNA oraz cDNA;

- izolacja ludzkiego DNA i analiza zmienności genetycznej u ludzi i roślin za pomocą markerów mikrosatelitarnych (techniki STR i SSR).

Kolokwia przeprowadzane są w sposób stacjonarny (podczas zajęć) lub zdalnie (np: za pośrednictwem aplikacji Teams) w sytuacji zagrożenia epidemicznego. Kolokwia obejmują zagadnienia teoretyczne, jak i analizę wyników eksperymentów (np.: analiza żeli). Kolokwium obejmuje pytania w formie testowej zamkniętej oraz otwartej. Obowiązuje punktowy system oceniania odpowiedzi na pytania, z sumą punktów możliwą do uzyskania, wskazaną przy każdym pytaniu.

Skala do wyliczania oceny z kolokwium cząstkowego:

Bardzo dobry – uzyskanie przez studenta >90 - 100% liczby punktów

Dobry plus – uzyskanie przez studenta >80 - 90% liczby punktów

Dobry – uzyskanie przez studenta >70 - 80% liczby punktów

Dostateczny plus – uzyskanie przez studenta >60 - 70% liczby punktów

Dostateczny – uzyskanie przez studenta >50 - 60% liczby punktów

Niedostateczny – uzyskanie przez studenta 0 - 50% liczby punktów

Każde kolokwium cząstkowe należy zaliczyć. Kolokwia niezaliczone można jeden raz poprawiać w terminach wyznaczonych przez prowadzących. Nieobecność nieusprawiedliwiona na kolokwium jest równoznaczna z oceną niedostateczną z tego kolokwium.

Ocena końcowa z kolokwium jest średnią arytmetyczną ocen z kolokwiów cząstkowych oraz oceny z zajęć podsumowujących (prowadzonych w formie grywalizacji) i wliczana jest do oceny końcowej z laboratorium, stanowiąc jej 65%. Ocena końcowa niedostateczna (średnia poniżej 50%) z tej formy weryfikacji efektów nauczania uniemożliwia uzyskanie pozytywnej oceny końcowej z laboratorium, a tym samym zaliczenie całego modułu.

2. SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM LUB KARTA PRACY:

Przebieg procesu weryfikacji:

SPRAWOZDANIE (zajęci stacjonarne):

Prowadzący oceniają sprawozdania przygotowane przez 2-3 osobowe zespoły studentów (wykonujące wspólnie eksperymenty) z każdego tematu realizowanego na zajęciach laboratoryjnych stacjonarnych.

Sprawozdania powinny zawierać: 1. cel doświadczenia/eksperymentu/badań, 2. opis materiałów badawczych, 3. opis metody/procedury z szczegółowym wyjaśnieniem roli odczynników i etapów w poszczególnych procedurach, 4. opis uzyskanych wyników i ich analizę zakończoną wnioskami. 5. Dodatkowo przy sprawozdaniach trzeba udzielić odpowiedzi na zadane pytanie problemowe (jeśli jest ono w instrukcji). Końcową wersję sprawozdania w formie papierowej lub elektronicznej (preferowana) należy dostarczyć do prowadzącego zajęcia. Termin oddania sprawozdania – do 7 dni po zakończeniu każdego laboratorium.

W ocenie sprawozdania brane są pod uwagę wartość merytoryczna sprawozdania oraz jego staranność edytorska. Elementy brane pod uwagę podczas weryfikacji sprawozdań i składające się na uzyskaną ocenę:

1. opis celu wykonywanych badań (0-1 pkt),

2. opis materiałów roślinnych/badawczych (0-2 pkt)

3. opis wykonywanych metod (etapów i procedur) (0-2 pkt),

4. opis i interpretacja wyników (0-2 pkt),

5. dyskusja, wnioski lub odpowiedz na zadane pytanie problemowe (0-2 pkt),

6. staranność wykonania sprawozdania (0-1 pkt).

Każdy z sześciu elementów oceniany jest w skali punktowej.

Za całość sprawozdania można uzyskać 0-10 pkt, co przelicza się na %.

KARTA PRACY (zajęcia zdalne):

Prowadzący oceniają karty pracy wypełnione przez każdego studenta samodzielnie z każdego tematu realizowanego na zajęciach zdalnych. Stosuje się punktowy system oceny pytań w karcie pracy. Za każdą odpowiedź prawidłową na pytanie przydzielana jest liczba punktów wskazana przy tym pytaniu. Uzyskane punkty z karty pracy przelicza się na %. Termin oddania karty pracy– do 7 dni po zakończeniu każdego tematu laboratoryjnego zdalnego.

Sprawozdań i kart pracy nie można poprawiać.

Nieprzygotowanie któregoś z sprawozdań lub niewypełnienie karty pracy skutkuje otrzymaniem 0% z tej formy aktywności.

Sprawozdania oraz wypełnione karty pracy, będące plagiatem pracy kolegów, oceniane są na 0%.

Ocena końcowa ze sprawozdań i kart pracy jest średnią arytmetyczną ocen z sprawozdań cząstkowych i kart pracy, i jest wliczana do oceny końcowej z laboratorium, stanowiąc jej 30%.

Ocena niedostateczna (średnia poniżej 50%) z tej formy weryfikacji efektów nauczania uniemożliwia uzyskanie pozytywnej oceny końcowej z laboratorium, a tym samym zaliczenie całego modułu.

Skala do wyliczania oceny końcowej z sprawozdań i kart pracy z średniej uzyskanej w skali procentowej:

Bardzo dobry – uzyskanie przez studenta >90 - 100% liczby punktów

Dobry plus – uzyskanie przez studenta >80 - 90% liczby punktów

Dobry – uzyskanie przez studenta >70 - 80% liczby punktów

Dostateczny plus – uzyskanie przez studenta >60 - 70% liczby punktów

Dostateczny – uzyskanie przez studenta >50 - 60% liczby punktów

Niedostateczny – uzyskanie przez studenta 0 - 50% liczby punktów

3. OCENA CIĄGŁA UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNYCH NA ZAJĘCIACH STACJONARNYCH:

Przebieg procesu weryfikacji:

W czasie zajęć prowadzący ocenia pracę każdego studenta pod kątem aktywnego uczestnictwa w trakcie zajęć stacjonarnych lub zdalnych, wykonywania zleconych przez prowadzącego zadań oraz solidności i rzetelności podczas pracy i udziału w analizie i interpretacji wyników. Przebieg oceny ciągłej umiejętności praktycznych na zajęciach:

5 pkt - otrzymuje student za właściwe uczestnictwo w zajęciach (bierze czynny udział i wykazuje zaangażowanie w wykonywanie eksperymentów, wykonuje zlecone przez prowadzącego zadania, odpowiada na zadawane pytania, bierze udział w dyskusjach dotyczących analizy i interpretacji wyników, prezentuje właściwą postawę podczas zajęć, posiada fartuch i instrukcję wykonywania eksperymentu, posiada wskazane wcześniej przez prowadzących materiały),

-1 pkt (minus 1 punkt) – studentowi na zajęciach odejmuje się 1 pkt (od przyznanych 5 punktów) za każde zaobserwowane przez prowadzącego nieprawidłowe/niewłaściwe zachowanie podczas zajęć (student nie jest zaangażowany w wykonywanie prac laboratoryjnych, nie wykonuje zleconych przez prowadzącego zadań, nie odpowiada na zadawane pytania, nie bierze udziału w dyskusjach dotyczących analizy i interpretacji wyników, prezentuje lekceważącą postawę podczas zajęć, nie posiada fartucha i instrukcji wykonywania eksperymentu, nie posiada wskazanych wcześniej przez prowadzących materiałów).

Studenta należy poinformować w trakcie zajęć o odejmowaniu mu punktów.

Skala dla wyliczenia oceny końcowej z oceny ciągłej umiejętności praktycznych:

Bardzo dobry – uzyskanie przez studenta >90 - 100% liczby punktów

Dobry plus – uzyskanie przez studenta >80 - 90% liczby punktów

Dobry – uzyskanie przez studenta >70 - 80% liczby punktów

Dostateczny plus – uzyskanie przez studenta >60 - 70% liczby punktów

Dostateczny – uzyskanie przez studenta >50 - 60% liczby punktów

Niedostateczny – uzyskanie przez studenta 0 - 50% liczby punktów

Ocena końcowa z oceny ciągłej umiejętności praktycznych wyliczana jest na podstawie punktów zgromadzonych przez studenta w trakcie zajęć laboratoryjnych stacjonarnych/ zdalnych (max. liczba punktów do uzyskania to 5 pkt/zajęcia) i wliczana jest do oceny końcowej z laboratorium, stanowiąc jej 5%.

Ocena niedostateczna z tej formy weryfikacji efektów kształcenia uniemożliwia uzyskanie pozytywnej oceny końcowej z laboratorium, a tym samym zaliczenie całego modułu.

Zakres tematów:

Zakres laboratoriów:

1. Poznanie metody organicznej (mikro C-TAB) do ekstrakcji DNA roślinnego.

2. Poznanie roli endonukleaz restrykcyjnych i ligaz – wykonanie reakcji cięcia DNA prokariotycznego i eukariotycznego za pomocą endonukleaz oraz ligacja fragmentów restrykcyjnych.

3. Poznanie metody kolumienkowej ekstrakcji roślinnego RNA za pomocą komercyjnego zestawu odczynników.

4. Poznanie metody syntezy komplementarnego DNA (cDNA) na matrycy RNA.

5. Poznanie reakcji PCR – amplifikacja fragmentu wybranego genu jęczmienia z wykorzystaniem jako matrycy genomowego DNA.

6. Wykorzystanie roślinnego genomowego DNA i cDNA, jako matrycy w reakcji PCR - porównanie wyników amplifikacji

7. Poznanie wykorzystania markerów mikrosatelitarnych w analizie polimorfizmu u jęczmienia.

8. Poznanie metody kolumienkowej ekstrakcji DNA ludzkiego za pomocą komercyjnego zestawu odczynników.

9. Poznanie wykorzystania markerów mikrosatelitarnych w analizie zmienności u ludzi.

10. Zajęcia podsumowujące, utrwalające wiedzę i umiejętności zdobyte w trakcie laboratorium.

Jednostka zajęciowa laboratoriów: 6 godzin lekcyjnych raz w tygodniu przez cały semestr.

Metody dydaktyczne:

Zajęcia laboratoryjne prowadzone stacjonarnie, lub zdalnie za pomocą aplikacji Teams w wypadku zaistnienia sytuacji wyjątkowego zagrożenia epidemicznego/zgodnie z rozporządzeniem JM Rektora UŚ.

ZAJĘCIA STACJONARNE:

- wprowadzenie teoretyczne z aktywnym udziałem studentów, w oparciu o prezentacje audiowizualne oraz praca laboratoryjna pod nadzorem prowadzącego, mająca na celu praktyczne zapoznanie studentów z podstawowymi technikami genetyki molekularnej,

- wykonywanie eksperymentów w zespołach 2-3 osobowych według przygotowanych instrukcji (konieczność zapoznania się z instrukcjami przed rozpoczęciem każdych zajęć), mające na celu poznanie zasad prawidłowego planowania i prowadzenia eksperymentów z użyciem określonej techniki molekularnej,

- analiza i interpretacja wyników eksperymentów oraz dyskusja i formułowanie wniosków,

- przygotowywanie pisemnych sprawozdań z eksperymentów przeprowadzonych w laboratorium

- w ramach przygotowania do niektórych laboratoriów stacjonarnych konieczność samodzielnego zapoznania się i analizy materiałów otrzymanych przez prowadzącego (wprowadzanie metody odwróconej klasy)

ZAJĘCIA ZDALNE:

- prowadzone wykorzystaniem aplikacji Teams w ramach utworzonego zespołu,

- instrukcje i prezentacje wprowadzające do poszczególnych tematów laboratoryjnych oraz materiały do samodzielnego studiowania (artykuły, skrypty, linki do filmów na Youtube itp) umieszczone w odpowiednich katalogach w zespole w Teams

- rozwiązywanie przez studentów kart pracy z poszczególnych tematów laboratoryjnych, sprawdzających opanowanie podstaw teoretycznych i zagadnień praktycznych (analiza wyników doświadczeń, żeli itp.) za pośrednictwem aplikacji Teams.

- analiza i ocena kart pracy wykonanych przez studentów przez prowadzących wraz z komentarzem wyjaśniającym w razie potrzeby.

ZAJĘCIA LABORATORYJNE prowadzone z wykorzystaniem różnych narzędzi/metod nowoczesnej dydaktyki.

PREZENTACJE wprowadzające w tematy poszczególnych zajęć laboratoryjnych, przygotowane:

- z wykorzystaniem środków audiowizualnych

- w postaci prezentacji programu PowerPoint,

- częściowo w oparciu o pozycje literatury anglojęzycznej (publikacje, skrypty, schematy, zdjęcia),

Prezentacje wzbogacone o zdjęcia i schematy przygotowywane/modyfikowane m.in. w oparciu o narzędzia tworzenia i obróbki graficznej pakietu Corel i Adobe PhotoShop.

W ramach przygotowania do niektórych laboratoriów konieczność samodzielnego zapoznania się i analizy materiałów wskazanych/przekazanych wcześniej przez prowadzącego (wprowadzona metoda odwróconej klasy)

W trakcie niektórych zajęć realizacja elementów tutoringu (wprowadzone metody: metoda odwróconej klasy, metoda prior knowledge activation).

Zajęcia podsumowujące, utrwalające zdobytą wiedzę i umiejętności, prowadzone z wykorzystaniem elementów grywalizacji i quizów.

W trakcie niektórych zajęć realizacja elementów TUTORINGU nabytych w ramach projektu „Mistrzowie dydaktyki” (prowadzenie dyskusji/debat grupowych z zastosowaniem metod: class debate oraz fishbowl) z elementami grywalizacji, uaktywnieniem wiedzy zdobytej wcześniej = prior knowledge activation, tutees w roli nauczyciela; tworzenie quizu; nauka w oparciu o otrzymany komentarz zwrotny i recenzje (peer assessment, feedback giving)

W realizacji/nadzorowaniu modułu wykorzystano umiejętności i kompetencje nabyte w ramach szkoleń "Dydaktyka cyfrowa w praktyce akademickiej" oraz "Technologie informacyjno - komunikacyjne w dydaktyce szkoły wyższej" w ramach projektu „Zintegrowany Program Rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach” POWER Działanie 3.5., w tym:

- komunikacja ze studentami prowadzona wykorzystaniem aplikacji Teams w ramach utworzonego zespołu,

- materiały do zajęć oraz do samodzielnego studiowania (artykuły, skrypty, linki do filmów na Youtube itp) umieszczone w odpowiednich katalogach w zespole w Teams.

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy czwartek, 8:15 - 12:00, sala C-43 (LAB. GEN.)
jednokrotnie, czwartek (konkretny dzień, zobacz opis przedmiotu), 8:15 - 12:00, sala A-139 (SALA WYKL.)
Justyna Guzy-Wróbelska, Kornelia Gudyś, Joanna Morończyk, Ewa Sybilska 10/10 szczegóły
2 każdy czwartek, 13:45 - 18:45, sala C-43 (LAB. GEN.)
jednokrotnie, czwartek (konkretny dzień, zobacz opis przedmiotu), 13:45 - 18:45, sala A-139 (SALA WYKL.)
Justyna Guzy-Wróbelska, Kornelia Gudyś, Joanna Morończyk, Ewa Sybilska 10/10 szczegóły
3 każdy czwartek, 8:15 - 12:00, sala A-118 (LAB. BIOCH.)
jednokrotnie, czwartek (konkretny dzień, zobacz opis przedmiotu), 8:15 - 12:00, sala A-139 (SALA WYKL.)
Justyna Guzy-Wróbelska, Kornelia Gudyś, Joanna Morończyk, Ewa Sybilska 10/9 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Wydział Nauk Przyrodniczych (Katowice, ul. Jagiellońska 28)
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)