I. Zagadnienia teoriopoznawcze w ujęciu paradygmatycznym różne wzorce uprawiania refleksji teoriopoznawczej:
1. Teoria poznania jako jeden z działów filozofii teoretycznej. Teoria poznania a ontologia w ujęciu historycznym.
2. Status problematyki teoriopoznawczej w ramach trzech paradygmatów filozofowania: obiektywistycznego, subiektywistycznego i krytycystycznego.
3. Obiektywizm jako filozofia przedmiotu, w ramach której ontologia jest nadrzędna wobec epistemologii:
a) obiektywizm jako filozofia ontologiczna,
b) kosmocentryczny model obiektywizmu obiektywizm jako racjonalizm: dystynkcja doksa episteme jako przedłużenie i uzupełnienie ontologicznej dystynkcji zjawisko byt,
c) teocentryczny model obiektywizmu – obiektywizm jako fideizm: dystynkcja ratio fides jako konsekwencja teologicznego przekształcenia przedmiotu poznania (Bóg zamiast Kosmosu).
4. Subiektywizm jako filozofia podmiotu, w ramach której epistemologia jest nadrzędna wobec ontologii:
a) alternatywa racjonalizm obiektywizm albo empiryzm–subiektywizm jako alternatywa epistemologii typu przedkartezjańskiego,
b) subiektywizm jako empirystyczny relatywizm (sceptycyzm) w ramach filozofii przedkartezjańskiej,
c) subiektywistyczny zwrot Kartezjusza subiektywizm jako racjonalizm,
d) subiektywizm jako idealizm subiektywny.
5. Krytycyzm jako filozofia odsłaniająca aprioryczne warunki możliwości poznania przedmiotów, tj. poszukująca drogi pośredniej między obiektywizmem a subiektywizmem, i tym samym stanowiąca rozładowanie napięcia między ontologią a epistemologią:
a) Kant jako protoplasta krytycyzmu filozofia Kanta jako krytyka poznania, badająca formalne warunki możliwości przedmiotów doświadczenia (subiektywizacja i formalizacja a priori),
b) fenomenologia jako rozszerzenie Kantowskiej krytyki poznania o materialne warunki możliwości przedmiotów doświadczenia (ontologizacja i deformalizacja a priori),
c) zrelatywizowanie warunków możliwości przedmiotów doświadczenia w ramach filozofii hermeneutycznej (historyzacja a priori),
d) krytyka poznania jako krytyka języka w ujęciu filozofii lingwistycznej (logicyzacja a priori): przekształcenie krytycyzmu z poziomu rozumu na poziom języka (nominalizm i antyesencjalizm filozofii lingwistyczno analitycznej).
II. Zagadnienia teoriopoznawcze w ujęciu typologicznym – typy poznania i stanowiska w sporach epistemologicznych:
1. Struktura władz poznawczych w kontekście sporu racjonalizmu z empiryzmem: zmysłowość a intelekt, intelekt a rozum.
2. Struktura i rodzaje poznania: aprioryczne aposterioryczne, analityczne syntetyczne, intuicyjne-dyskursywne, formalne materialne.
3 Zagadnienie przedmiotu poznania i granic naszej wiedzy: spór idealizmu z teoriopoznawczym realizmem.
4. Zagadnienie adekwatności naszej wiedzy. Prawda jako naczelna wartość epistemologiczna: klasyczna definicja prawdy, nieklasyczne definicje prawdy, problem kryteriów prawdy.
5. Zagadnienie pewności naszej wiedzy: spór fundamentalizmu epistemologicznego z antyfundamentalizmem.
6. Spór o status poznawczy wiedzy: realizm, instrumentalizm, konstruktywizm.
7. Zagadnienie przedmiotowej ważności jakości zmysłowych: jakości zmysłowe a wrażenia, rozróżnienie jakości obiektywnych i subiektywnych, stanowiska w sporze o status epistemiczny jakości zmysłowych.
|