Pedagogika wczesnoszkolna W6-PP-SM-PEDW
Ćwiczenia (C) semestr zimowy 2022/2023

• Charakterystyka pedagogiki wczesnoszkolnej i jej związek z innymi dyscyplinami naukowymi.

• Podstawy teoretyczne edukacji początkowej.

• Swoistość edukacji wczesnoszkolnej w kontekście systemów wychowawczych, dydaktycznych.

• Struktura systemu edukacyjnego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem I szczebla kształcenia. Organizacja edukacji wczesnoszkolnej.

• Podstawa programowa kształcenia zintegrowanego.

• Prawidłowości rozwoju psychofizycznego dziecka w wieku wczesnoszkolnym. Gotowość szkolna. Adaptacja dziecka w szkole. Przygotowanie dziecka do nauki w szkole.

• Społeczno-emocjonalne problemy dziecka związane ze startem szkolnym i sposoby ich rozwiązywania we współpracy z rodzicami z uwzględnieniem dzieci ze specjalnymi i specyficznymi problemami edukacyjnymi.

• Wartości i cele w edukacji wczesnoszkolnej.

• Podmiot, przedmiot, cele, metody, środki i warunki w planowaniu procesu edukacyjnego w klasach I-III w perspektywie obowiązującej podstawy programowej, programów nauczania, podręczników szkolnych.

• Kontrola i ocena w edukacji wczesnoszkolnej.

• Działania i czynności nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej w zakresie wychowania i nauczania.

• Trójpodmiotowość w pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej – podmiotowość ucznia, nauczyciela, rodziców.

• Twórcze działania dydaktyczne nauczyciela wczesnej edukacji.

• Praca z uczniem szczególnie uzdolnionym w klasach I-III.

• Problemy współpracy z rodzicami w klasach I-III.

Proponowana literatura

Adamek I., Bałachowicz J. (red.): Kompetencje kreatywne nauczyciela wczesnej edukacji dziecka. Kraków 2013.

Adamek I., Zbróg Z. (red.): Wczesna edukacja dziecka wobec wyzwań współczesności. Kraków 2011.

Adamek I.: Pedagogika wczesnoszkolna. Kluczowe problemy. Kraków 2016.

Adamek I.: Podstawy edukacji wczesnoszkolnej. Kraków 1997.

Adamek I.: Programy kształcenia zintegrowanego a standardy ich konstruowania. Kraków 2005.

Adamek I.: Wczesna edukacja dziecka wobec wyzwań współczesności. Kraków 2011.

Adamek I., Szarota Z., Żmijewska E. (red.): Wartości w teorii i praktyce edukacyjnej, Kraków 2017.

Adamek I., Malinowska J., Jezierska-Wiejak E. (red.): Dziecko w sytuacjach uczenia się: stan i perspektywy badań. Wrocław 2015.

Adamowicz M., Kataryńczuk L., Kopaczyńska I. (red.): Poszukiwanie sojuszników i źródeł inspiracji w pedagogice dziecka. Toruń 2021.

Bałachowicz J.: Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych. Między uprzedmiotowieniem a podmiotowością. Warszawa 2009.

Chałas K., Komorowska B., Buk-Cegiełka M. (red.): Pedagogika szkolna i przedszkolna. Teoria i praktyka. Lublin 2016.

Chrost M., Królikowska A.: Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna w dobie przemian. Kraków 2014.

Dmitruk-Sierocińska K.: Znaczenie aktywności i metod aktywizujących w edukacji zintegrowanej. „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 3/2015, s. 29-39.

Duraj-Nowakowa K.: Integrowanie edukacji wczesnoszkolnej. Modernizacja teorii i praktyki. Kraków 1998.

Dymara B.: Dziecko w świecie edukacji. Przykłady zajęć kompleksowych. Bliżej integracji osoby i pedagogiki współbycia. Impuls, Kraków 2009.

Dymara B.: Dziecko w świecie edukacji. Podstawy uczenia się kompleksowego – nowe kształty i wymiary edukacji. Kraków 2009.

Gabzdyl J.: Szkice do prakseodydaktycznej teorii celów, poleceń i pytań w kształceniu wczesnoszkolnym. Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Racibórz 2012.

Jakubowska A.: Ważne powody, by zmienić metody, „Życie Szkoły”, 7/2017, s. 38-43.

Jaroni E.: Dylematy integrowanej edukacji wczesnoszkolnej. Kraków 2008.

Jarosz E., Wysocka E.: Obszary, metody i środki diagnozy w pracy nauczyciela wobec wymagań współczesności. Cz. 1. Podstawowe zagadnienia, problemy i treści diagnozy szkolnej (próba systematyzacji). W: K. Denek, T. Koszczyc, M. Lewandowski (red.): Edukacja jutra. X Tatrzańskie Seminarium Naukowe. Wrocław 2004.

Karbowniczek J., Klim-Klimaszewska A.: Edukacja wczesnoszkolna w teorii i praktyce, Kraków 2016.

Klus-Stańska D, Szczepska-Pustkowska M. (red.): Pedagogika wczesnoszkolna - dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa 2009.

Klus-Stańska D., Bronk D., Malenda A. (red.): Pedagogika wczesnej edukacji. Dyskursy, problemy, otwarcia. Warszawa 2011.

Klus-Stańska D.: Dyskursy pedagogiki wczesnoszkolnej. W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.): Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa 2009.

Klus-Stańska D.: W stronę dydaktyki interakcyjnej. W: M. Nowicka (red.): Nauczyciel i uczeń w przestrzeniach szkoły. Szkice z teorii i praktyki kształcenia. Olsztyn 2002.

Kojs W.: Działanie jako kategoria dydaktyczna. Katowice 1994.

Krauze-Sikorska H., Klichowski M., Kuszak K. (red.): Świat małego dziecka. T. II. Poznań 2013.

Magda-Adamowicz M., Kopaczyńska I., Nyczaj-Drąg M. (red.): Pedagogika wczesnoszkolna: rekonstrukcja kluczowych problemów. Toruń 2017.

Magda-Adamowicz M., Kopaczyńska I., (red.): Pedagogika wczesnoszkolna wobec zmieniających się kontekstów społecznych. Toruń 2014.

Magda-Adamowicz M., Kopaczyńska I., Nyczaj-Drąg M. (red.): Pedagogika wczesnoszkolna: rekonstrukcja kluczowych problemów. Toruń 2017.

Michalak R.: Aktywizowanie ucznia w edukacji wczesnoszkolnej. 2004.

Michalak R., Misiorna E.: Konteksty gotowości szkolnej. Z. 1. Warszawa 2006.

Moroz H. (red.): Edukacja zintegrowana we współczesnej szkole. Impuls, Kraków 2001.

Ogrodzka-Mazur E., Szuścik U., Oelszlaeger-Kosturek B. (red.): Edukacja małego dziecka. T.12. Kierunki zmian w edukacji i stymulacji aktywności twórczej. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2017.

Ogrodzka-Mazur E., Szuścik U., Oelszlaeger-Kosturek B. (red.): Edukacja małego dziecka. T.15. Pedagogika zmiany w edukacji dziecka. Teoria – badania – praktyka. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2020.

Ogrodzka-Mazur E., Szuścik U., Oelszlaeger-Kosturek B. (red.): Edukacja małego dziecka. T.16. Pedagogika zmiany w edukacji dziecka. Teoria – badania – praktyka w działaniach międzyedukacyjnych. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2020.

Oelszlaeger B.: Jak uczyć uczenia się? Środki i metody kształcenia samokontroli i samooceny w edukacji wczesnoszkolnej. Kraków 2007.

Oelszlaeger-Kosturek B.: Wybrane problemy edukacji wczesnoszkolnej w kontekście treści podręczników szkolnych. W: B. Kasáčová, S. Kariková, B. Oelszlaeger-Kosturek et al., Nauczyciel. Teoretyczno-empiryczne konteksty edukacji wczesnoszkolnej. Cieszyn 2015.

Oelszlaeger-Kosturek B.: Studia o aktywnym uczeniu się dzieci. Wybrane problemy edukacji wczesnoszkolnej. Materiały dla studentów i nauczycieli. Katowice 2013.

Oelszlaeger-Kosturek B.: Nauczyciel i uczeń. Teoria i praktyka odbioru oraz transmisji informacji w edukacji wczesnoszkolnej. Katowice 2018.

Rostańska E.: Dziecko i edukacja: aspekty społeczne i oświatowe. Dąbrowa Górnicza 2008.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (w skrócie MEN) z dnia 1 marca 2017 r., poz. 481 w sprawie dopuszczenia podręczników i programów do użytku szkolnego.

Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017, poz. 356 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej

Seria Nauczyciele-Nauczycielom pod redakcja B. Dymary, w śród wielu publikacji np. „Dziecko w świecie marzeń”, „Dziecko w świecie muzyki”, „Dziecko w świecie sztuki” itd.

Skibska J. (red.): Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy. Kraków 2017.

Sowińska H. (red.): Integracja w pracy z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym. Ławica, Poznań 1996.

Sowińska H.: Dziecko w szkolnej rzeczywistości: założony a rzeczywisty obraz edukacji elementarnej, Poznań 2013.

Stucki E. (red.): Przemiany i przyszłość pedagogiki wczesnoszkolnej. Bydgoszcz 1988.

Suświłło M. (red.): Nauczyciel wczesnej edukacji – konteksty i wyzwania. Olsztyn 2012.

Szadzińska E.: Umiejętności dydaktyczne nauczycieli klas I-III (na przykładzie realizacji ćwiczeń syntaktycznych). Katowice 2001.

Szuścik U., Oelszlaeger-Kosturek B. (red.): Dziecko w świecie innowacyjnej edukacji, współdziałania i wartości. Katowice 2014.

Waloszek D., Między przedszkolem a szkołą: rozważania o gotowości dzieci do podjęcia nauki w szkole. Warszawa 2014.

Więckowski R.: Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa 1995.

Wilgocka-Okoń B.: Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich. Warszawa 2003.

Włoch S., Włoch A.: Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Warszawa 2009.

Publikacje z serii pt. Dziecko w świecie..., pod red. B.Dymary (np. Dziecko w świecie marzeń, Dziecko w świecie szkoły, Dziecko w swiecie rodziny, Dziecko w świecie wartości, Dziecko w świecie współdziałania, Dziecko w świecie muzyki, Dziecko w świecie przyrody... ). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls“.

Publikacje z serii Edukacja małego dziecka, pod red. U.Szuścik, E.Ogrodzka-Mazur i in. (lub - E.Ogrodzka-Mazur, U.Szuścik i in.). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls“.

Publikacje z serii:

Podręczniki dla klas I-III

Programy edukacyjne dla klas I-III

Czasopisma pedagogiczne: Kwartalnik Edukacyjny, Konteksty Pedagogiczne itp.

- obecność i aktywność studenta na ćwiczeniach,

- kolokwium obejmujące zagadnienia realizowane podczas ćwiczeń – forma pisemna,

- przedstawienie referatu (w postaci prezentacji PowerPoint i w formie pisemnej) dotyczącego problematyki realizowanej na ćwiczeniach.

Weryfikacja obejmuje jednocześnie umiejętność i zasadność wykorzystania specjalistycznego języka opisu w referowaniu treści oraz umiejętność wykorzystania różnych źródeł do konstruowania wypowiedzi z wykorzystaniem audio/ video/ cyfrowych.

• Charakterystyka pedagogiki wczesnoszkolnej i jej związek z innymi dyscyplinami naukowymi.

• Podstawy teoretyczne edukacji początkowej.

• Swoistość edukacji wczesnoszkolnej w kontekście systemów wychowawczych, dydaktycznych.

• Struktura systemu edukacyjnego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem I szczebla kształcenia. Organizacja edukacji wczesnoszkolnej.

• Podstawa programowa kształcenia zintegrowanego.

• Prawidłowości rozwoju psychofizycznego dziecka w wieku wczesnoszkolnym. Gotowość szkolna. Adaptacja dziecka w szkole. Przygotowanie dziecka do nauki w szkole.

• Społeczno-emocjonalne problemy dziecka związane ze startem szkolnym i sposoby ich rozwiązywania we współpracy z rodzicami z uwzględnieniem dzieci ze specjalnymi i specyficznymi problemami edukacyjnymi.

• Wartości i cele w edukacji wczesnoszkolnej.

• Podmiot, przedmiot, cele, metody, środki i warunki w planowaniu procesu edukacyjnego w klasach I-III w perspektywie obowiązującej podstawy programowej, programów nauczania, podręczników szkolnych.

• Kontrola i ocena w edukacji wczesnoszkolnej.

• Działania i czynności nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej w zakresie wychowania i nauczania.

• Trójpodmiotowość w pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej – podmiotowość ucznia, nauczyciela, rodziców.

• Twórcze działania dydaktyczne nauczyciela wczesnej edukacji.

• Praca z uczniem szczególnie uzdolnionym w klasach I-III.

• Problemy współpracy z rodzicami w klasach I-III.

dyskusja, metoda uczenia się we współpracy, metoda działań praktycznych