Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania W3-PE-S1-BIOLPOZACH
Wykład (W) semestr zimowy 2023/2024

Doleżych B., Łaszczyc P. (red.), Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania z elementami higieny szkolnej. Toruń 2003

Jaczewski A. (red.), Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. W-wa 2001

Jopkiewicz A., Suliga E.; Biologiczne podstawy rozwoju człowieka. Kielce 1998

Jopkiewicz A., Suliga E.; Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania. Radom-Kielce 2006

Komosińska K., Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania. Olsztyn 1995

Malinowski A., Biomedyczne podstawy rozwoju. Poznań 2013

Malinowski A. Norma biologiczna a rozwój somatyczny człowieka. W-wa 1987

Sadowski B., Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt. W-wa 2007

Świderska M., Budzyńska - Jewtuch I., Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania. Łódź 2008

Wolański N., Rozwój biologiczny człowieka . W-wa 2005

Wolański N., Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania. W-wa 1983

Woynarowska B., Zdrowie i szkoła. W-wa 2000

Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z., Komosińska K., Biomedyczne podstawy kształcenia

i wychowania. W-wa 2010

Woynarowska M., Woynarowska B. (red.).Szkoła i zdrowie jej uczniów i pracowników. Gdańsk 2022

Wojtowicz S. Zarys anatomii i fizjologii człowieka. Kraków 1985

W ramach wykładu wszyscy studenci w terminie uzgodnionym z prowadzącym napiszą kolokwium (test wielokrotnego wyboru, pytania otwarte i zamknięte) obejmujące zakres materiału realizowany na wykładzie. Wyniki testu ogłaszane są zgodnie z regulaminem studiów. Niezaliczony test należy poprawić w formie pisemnej.

1. Podstawowe pojęcia z zakresu biologii rozwoju człowieka: Definicja rozwoju (osobniczy, filogenetyczny, jawny, utajony, progresywny, regresywny). Sfery rozwoju (biologiczna, psychiczna, społeczna, seksualna). Zdrowie, rozwój, edukacja. Aspekty rozwoju fizycznego: ilościowe, jakościowe i energetyczno-informacyjne. Tendencja przemian w rozwoju.

2. Czynniki rozwoju osobniczego człowieka: Determinanty rozwoju (płeć, rasa, konstytucja). Genetyczne czynniki rozwoju fizycznego. Stymulatory rozwoju. Modyfikatory rozwoju (naturalne, społeczno-kulturowe). Pojęcie dymorfizmu płciowego.

3. Etapowość w rozwoju osobniczym. Ontogeneza i jej podział. Okresy krytyczne dla rozwoju. Teratologia i czynniki teratogenne. Okres rozwoju prenatalnego. Poród i ryzyko z nim związane – uraz okołoporodowy.

4. Okres rozwoju postnatalnego. Rozwój psychomotoryczny i zaspokajanie potrzeb w ontogenezie. Przebieg rozwoju motorycznego w ontogenezie.

5. Patomechanizm zaburzeń somatycznych i wad wrodzonych. Błędy w przekazywaniu informacji genetycznej. Choroby uwarunkowane genetycznie. Program przesiewowych badan noworodków w Polsce.

6. Wybrane zaburzenia w rozwoju somatycznym i stanie zdrowia: Nieprawidłowości w regulacji neurohormonalnej ustroju ( karłowatość przysadkowa, akromegalia, gigantyzm, choroby tarczycy). Zaburzenia rozwoju somatycznego (otyłość, zaburzenia wzrastania). Inne, wybrane choroby przewlekłe.

7. Aparat koordynacyjno-regulacyjny- układ nerwowy: Funkcja i rozwój układu nerwowego. Komórka nerwowa-neuron- budowa i rodzaje. Budowa mózgowia (ośrodki mózgowe, opony mózgowia i rdzenia kręgowego, komory mózgowia i płyn mózgowo-rdzeniowy, rdzeń kręgowy). Obwodowy układ nerwowy. Wegetatywny (autonomiczny układ nerwowy).

8. Aparat koordynacyjno-regulacyjny- układ hormonalny: Zależność układu nerwowego i hormonalnego w regulacji homeostazy. Rola i podział hormonów. Piętra układu hormonalnego.

9. Aparat koordynacyjno-regulacyjny -układ immunologiczny: Immunologia jako nauka o odporności. Rodzaje odporności. Elementy układu immunologicznego. Odporność humoralna a komórkowa. Wrota zakażenia a odczyn organizmu. Pamięć immunologiczna.

10. Homeostaza: Homeostaza i mechanizmy regulacji stałości środowiska wewnętrznego. Homeostaza energetyczna- metabolizm, zapotrzebowanie energetyczne. Ośrodki sterujące przyjmowaniem pokarmu. Głód i sytość. Homeostaza termiczna- bilans termiczny. Mechanizmy utraty i produkcji ciepła. Mózgowe ośrodki termoregulacyjne.

11. Podsumowanie i ewaluacja zajęć. Pisemny sprawdzian.

Metoda podająca z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych