PZ I(II) 1.3. Obszar zastosowań psychologii klinicznej człowieka dorosłego - Zaburzenia spowodowane używaniem środków psychoaktywnych

obowiązkowy

Przekazanie wiedzy z zakresu mechanizmów, podłoża, przebiegu oraz skutków procesu uzależnienia od substancji psychoaktywnych.

1. Zagadnienia wprowadzające. Definicja i diagnoza uzależnienia. Podłoża uzależnień. Problem uzależnień w rodzinie generacyjnej, jako czynnik ryzyka – zagadnienia ogólne. Fazy uzależnienia.

2. Charakterystyka oraz podział substancji psychoaktywnych. Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem poszczególnych grup środków psychoaktywnych – alkohol. Przykłady, opis funkcjonowania.

3. Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem poszczególnych grup środków psychoaktywnych – nikotyna, kofeina, kokaina, kanabinole, opiaty, substancje halucynogenne, lotne, środki przeciwbólowe, nasenne, uspokajające. Przykłady, opis funkcjonowania.

4. Charakterystyka funkcjonowania rodziny z problemem uzależnienia – zagadnienia szczegółowe. Rodzina z problemem uzależnienia od alkoholu, narkotyków. Relacje, role rodziców, role dzieci.

5. Współuzależnienie. Podstawy terapii współuzależnienia. Kontakt i praca z rodziną osoby uzależnionej. Środowisko rodzinne jako czynnik wsparcia bądź czynnik ryzyka.

6. Charakterystyka psychologiczna funkcjonowania osób z syndromem DDA. Programy terapeutyczne, grupy wsparcia dla Dorosłych Dzieci Alkoholików.

7. Mechanizmy uzależnienia: nałogowej regulacji uczuć, iluzji i zaprzeczeń, rozpraszania i rozdwajania „ja”. Przykłady innych mechanizmów obronnych.

8. Koncepcja uzależnień w ujęciu psychodynamicznym, poznawczo – behawioralnym oraz terapii gestalt. Nawroty w uzależnieniu.

9. Formy leczenia; ambulatoryjna, stacjonarne, społeczność, programy substancjalne. Przykłady funkcjonowania placówek terapeutycznych, organizacji, regulaminów działania.

10. Modele terapii uzależnień. Model Minnesota, osobiste plany terapii. Modele zapobiegania nawrotom.

11. Kontakt z pacjentem uzależnionym – diagnoza, motywacja do podjęcia leczenia, rozpoznawanie mechanizmów uzależnienia.

12. Zajęcia praktyczne: trening pierwszego kontaktu z osobą uzależnioną, diagnoza, plan terapeutyczny.

13. Zajęcia multimedialne – materiał szkoleniowy z zakresu diagnozy uzależnień.

Literatura podstawowa:

Mellibruda J., Sobolewska-Mellibruda Z. (2006): Integracyjna psychoterapia uzależnień. Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Warszawa.

Teesson M., Degenhardt L., Hall W. (2005) Uzależnienia. GWP, Gdańsk.

Woronowicz B.T. (2009): Uzależnienia: geneza, terapia, powrót do

zdrowia. Wydawnictwo Edukacyjne Paramedia. Warszawa.

Woydyłło E. (2004): Wyzdrowieć z uzależnienia. IPiN. Warszawa.

Literatura uzupełniająca

Cierpiałkowska L. (2000) Alkoholizm : przyczyny, leczenie, profilaktyka. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań

DeLeon G. (2003): Społeczność terapeutyczna. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa.

O'Farrell J.T, Fals-Stewart W. (2008) Behawioralna terapia par w leczeniu uzależnienia od alkoholu i narkotyków. Wydawnictwo edukacyjne Paramedia, Warszawa.

Niewiadomska I., Stanisławczyk P. (2004) Narkotyki. Wydawnictwo KUL, Lublin.

Gossep M. (1997): Nawroty z uzależnieniach. PARPA, Warszawa.

Jampolsky L. (2004): Leczenie uzależnionego umysłu. Jacek Santorski & Co., Warszawa.

Twerski A. J. (2001): Uzależnione myślenie. Analiza samooszukiwania. Jacek Santorski & Co., Warszawa.

Wiedza na temat funkcjonowania mechanizmów uzależnień. Podstawy umiejętności nawiązywania kontaktu z klientem, diagnozy oraz terapii uzależnień.

Praca zaliczeniowa, obecność, aktywność.