Filozofia z elementami logiki [06-PS-NM-001] semestr zimowy 2013/2014
Ćwiczenia, grupa nr 1

Literatura obowiązkowa:

Anzenbacher, A. (2003).Wprowadzenie do filozofii. Kraków: WAM.

Gadacz, T. (2009). Historia filozofii XX wieku nurty. Tom I, II. Kraków: Znak.

Ferber, R. (2008). Podstawowe pojęcia filozoficzne 1. Kraków: WAM.

Ferber, R. (2008). Podstawowe pojęcia filozoficzne 2. Kraków: WAM.

Kuziak, M. i inni (2004). Słownik myśli filozoficznej. Bielsko-Biała: PPU „PARK”.

Reale, G. (2000). Historia filozofii starożytnej. Tom I, II, III, IV. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Świeżawski, S. (2000). Dzieje europejskiej filozofii klasycznej. Warszawa: PWN.

Tatarkiewicz, W. (2004). Historia filozofii. Tom I, II, III. Warszawa: PWN.

Wawro, E (red.)(2005). Antologia tekstów filozoficznych. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.

Literatura uzupełniająca:

Deurzen, E. (2010). Psychoterapia a poszukiwanie szczęścia. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.

Gottfried, G. (2007). Teoria poznania od Kartezjusza do Wittgensteina. Kraków: WAM.

Haeffner, G. (2006). Wprowadzenie do antropologii filozoficznej. Kraków: WAM.

Scherer, G. (2008). Filozofia śmierci. Kraków: WAM.

Yalom, I (2006). Kuracja według Schopenhauera. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia.

White, N. (2008). Filozofia szczęścia od Platona do Skinnera. Kraków: WAM.

ĆWICZENIA:

Zajęcia 1: Wprowadzenie do problematyki. Zajęcia organizacyjne. Kodeks etyki studenta.

Zajęcia 2: Filozofia. Filozof a psycholog. Dylemat etyczny.

Literatura podstawowa:

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Filozofia” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 1”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 9-23.

• Seneka, „O pożytkach studiowania filozofii” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 265.

+ filmy:

Prof. Leszek Kołakowski, O co nas pytają wielcy filozofowie? Seria filmów, przydatne do nauki przed egzaminem

http://www.youtube.com/watch?v=D8B-UZIryIA&list=PL8D212F43C344194E

Zajęcia 3: Byt.

Literatura podstawowa:

• Władysław Stróżewski, rozdział pt. „Problematyka bytu” [w:] Władysław Stróżewski, „Ontologia”, Wydawnictwo Aureus i Znak, Kraków 2004, strony 57-85.

• Demokryt, „Poza atomami i próżnią nic nie istnieje” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 35.

• Platon, „Teoria idei….” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 37-40.

• Arystoteles, „Metafizyka jako nauka o bycie” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 41-49.

• Leibniz, „Substancja….” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 80-84.

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

Co to jest byt? Zabierz na zajęcia jakiś byt.

Co to jest niebyt? Czy niebyt istnieje?

Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?

+ filmy:

Wykład prof. Michała Hellera pt. Dlaczego istnieje raczej coś niż nic? (zwłaszcza dla osób zainteresowanych fizyką, kosmologią)

http://www.youtube.com/watch?v=DBVaJj6VCRU

Historia filozofii po góralsku wg księdza Józefa Tischnera http://www.youtube.com/watch?v=1Z6_KR4IhRQ

Zajęcia 4: Poznanie. Prawda. Nauka.

Literatura podstawowa:

• Mariola Paruzel (2011). „Od Platona do Feyerabenda czyli o kłopotach współczesnej psychologii (i nie tylko)”, [w:] Nauka a Tajemnica, (red.) A. Wilczek, Ł. Dawidowski, Katowice: Zeszyty Duszpasterstwa Akademickiego 4, strony 27-36. (na ksero)

• Protagoras, „Względność prawdy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 109.

• Sokrates, „Świadomość niewiedzy źródłem mądrości” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 110-112.

• Platon, „Metafora jaskini – rzeczywistość i pozory” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 113-116.

• Arystoteles „Doświadczenie jako źródło wiedzy” i „Klasyczna definicja prawdy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 123-125.

• Sceptycyzm, „Tropy Sceptyckie …”[w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 126-130.

• Św. Tomasz z Akwinu, „Prawda jako zgodność umysłu i rzeczy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 138-139.

• Francis Bacon, „Teoria złudzeń” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 140-143.

• Kartezjusz, „Wątpienie…” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 148-158.

• (dla chętnych) Rafael Ferber, rozdział pt. „Prawda” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 1”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 63-83.

+ filmy:

Krótki wykład prof. Jana Hartmana o prawdzie i fałszu

http://www.youtube.com/watch?v=eB2EmBClmkQ

Wypowiedź wybitnego filozofa Bertranda Russella o Bogu (1959)

http://www.youtube.com/watch?v=BMRSCvx8ZeA

Zajęcia 5: Człowiek. Tożsamość. Świadomość.

Literatura podstawowa:

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Człowiek” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 2”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 9-54.

• Marek Aureliusz, „Kim jest człowiek?” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 205-206.

• Św. Tomasz z Akwinu, „Dusza człowieka” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 207-208.

• Kartezjusz, „Dualizm duszy i ciała” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 213-217.

• Blaise Pascal, „Serce i rozum” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 221-222.

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

Kim dla Ciebie jest człowiek? Spróbuj napisać jego definicję.

Jakie cechy musi posiadać człowiek by był człowiekiem?

Czy jesteś zwolennikiem dualizmu duszy i ciała?

Czym różni się człowiek od zwierząt?

Czy życie ludzkie jest więcej warte od życia zwierząt?

Zajęcia 6: Seks. Miłość.

Literatura podstawowa:

• Mariola Paruzel (2010). „Filozoficzne rozmyślania o miłości erotycznej i seksie”, [w:] Seksuologia w obiektywie innych nauk, (red.) E. Charzyńska, Kraków: Wydawnicwo At Group, strony 127-140. (na ksero)

• Platon, „Pochodzenie Erosa” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 237-242.

• Arystoteles, „Miłość jako nadmiar przyjaźni” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 258-260.

• (dla chętnych) Miłość według danego filozofa (różne źródła) – uzgodnić z prowadzącym przed zajęciami

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

Co to jest miłość?

Jaka jest relacja między miłością a nienawiścią?

Kogo lub co można kochać?

Co nam daje miłość (z czym koreluje miłość)? Jakie skutki? (psychologiczne, filozoficzne, materialne i inne)

Zajęcia 7: Ustalenie pytań do wywiadu. Badanie.

Zajęcia 8: Szczęście.

Literatura podstawowa:

• Nicholas White (2008). „Filozofia szczęścia. Od Platona do Skinnera”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008. (do podziału na grupy, prezentacje)

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

Czym dla Ciebie jest szczęście?

Skąd wiesz, że jesteś szczęśliwy?

Czy pieniądze dają szczęście? Czy bogaci są szczęśliwsi od biednych?

Czy można być szczęśliwym w świecie z wojnami i klęskami głodu?

Czym jest dla Ciebie nieszczęście?

Czy ci, którzy cię kochają zawsze chcą Twojego szczęścia?

Zajęcia 9: Wolność.

Literatura podstawowa:

• Jean Paul Sartre, „Egzystencjalizm jest humanizmem”, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 1998 (w Bibliotece Uniwersyteckiej dostępne w wersji elektronicznej)

• (dla chętnych) Rafael Ferber, rozdział pt. „Wolność woli” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 2”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 149-180.

• (dla jednej osoby do prezentacji) Piotr Sękowski (2012). „Autorytet – teoria i eksperyment. Bocheński verus Milgram”, Czasopismo Hybris, 17 (2012). http://magazynhybris.com/images/teksty/17/03.Sekowski.pdf

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

Co to jest wolność?

Czy czujesz się wolny?

Czy pacjenci psychiatryczni są wolni?

Czy zwierzęta są wolne?

Jakie są warunki wolności?

Czy można być wolnym w więzieniu?

+ filmy:

Eksperymenty psychologiczne Ascha

http://www.youtube.com/watch?v=uuvGh_n3I_M

http://www.youtube.com/watch?v=TYIh4MkcfJA

Eksperyment psychologiczny Stanleya Milgrama

http://www.youtube.com/watch?v=kqCm0kC61n0 (lub inna wersja współczesna)

Zajęcia 10: Dobro.

Literatura podstawowa:

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Dobro” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 1”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 113-148.

• Arystoteles, „Dobro jako ostateczny..” i inne [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 243-247.

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

Co to jest dobro?

Jakie znam przykłady dobra z życia codziennego? (można przynieść materiały na zajęcia)

Co to jest zło?

Jakie znam przykłady zła z życia codziennego? (można przynieść materiały na zajęcia)

Czy dobro może stać się złem, a zło dobrem?

+ film:

Stanfordzki eksperyment więzienny Philipa Zimbardo

http://www.youtube.com/watch?v=Ir9G8RF1NXY&list=PL98578AAEDBF20AE7

Zajęcia 11: Czas. Śmierć.

Literatura podstawowa:

• Rafael Ferber, rozdział pt. „Śmierć” [w:] Rafael Ferber, „Podstawowe pojęcia filozoficzne 2”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, strony 187-216.

• Platon, „Nieśmiertelność duszy” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strony 199-200.

• Seneka, „Czas jest naszą własnością” [w:] „Antologia tekstów filozoficznych” Część 1, (red.) E. Wawro, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice 2005, strona 264.

• Sahaj Tomasz, „Śmierć: antologia tekstów filozoficznych”, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, Poznań, 2008 (wybrany cytat, książka dostępna na miejscu w bibliotece Wydziału Nauk Społecznych).

+ zadanie:

Udziel odpowiedzi na poniższe pytania (zapisać na kartce):

Czym dla Ciebie jest śmierć?

Czy boisz się śmierci?

Czy istnieje życie po śmierci? (możesz poszukać naukowych odpowiedzi na to pytanie np. związanych z pracą mózgu)

Zabierz na zajęcia ulubiony cytat na temat śmierci (z książki Tomasza Sahaja, powyżej).

Zajęcia 12:Wywiady z psychologiem – omówienie. Prezentacje dodatkowe.

Zajęcia 13:Wywiady z psychologiem – omówienie. Prezentacje dodatkowe. Dylemat etyczny.

Zajęcia 14: Zakończenie, wpisy do indeksów.

+ zadanie:

Zobacz fragment z filmu Monty Python - International Philosophy

i zastanów się, w jaki sposób film odzwierciedla filozofię, co jest szczególnego w filozofii, czy po kursie postrzegasz filozofię inaczej?

http://www.youtube.com/watch?v=cl7Zg8P0z3M

Dyskusja, praca w grupach

Ćwiczenia: kryteria oceny

Wymagana obecność na zajęciach i przeprowadzenie wywiadu z psychologiem dotyczącym problemów filozoficznych (nie na ocenę).

Obecność 80% wymagana (dla studentów z Indywidualną Organizacją Studiów oraz posiadających poważne problemy zdrowotne poświadczone zwolnieniem lekarskim - 60% obecności z koniecznością odrobienia na konsultacjach pozostałych 20%).

Ocena końcowa jest wyznaczona przez ilość zdobytych plusów otrzymanych za aktywność podczas zajęć (plusy wpisywane po każdych ćwiczeniach) i za prezentacje dodatkowe.

Proszę zauważyć, że obecność na wszystkich zajęciach zwiększa prawdopodobieństwo uzyskania większej ilości plusów, a więc wyższej oceny końcowej.

Skala:

do 2,9 niedostateczny

3-3,25 dostateczny

3,26-3,75 dostateczny plus

3,76-4,25 dobry

4,26-4,6 dobry plus

4,6-5 bardzo dobry

Uwaga, skala nie dotyczy liczby plusów, które zostaną dopiero przeliczone na powyższej skali od 2 do 5.

Umawianie się na odrabianie zaległych obecności, sprawy dotyczące l