Metodyka edukacji społecznej i przyrodniczej w przedszkolu i klasach I-III [W6-PP-NM-MESPP] semestr zimowy 2020/2021
Ćwiczenia, grupa nr 1

Budniak A.: Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym. Kraków 2009, Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Domka L.: Kształtowanie postaw ekologicznych u dzieci działaniem na rzecz ekorozwoju. „Edukacja Biologiczna i Środowiskowa” 2004, nr 2-3, s. 54-93.

Dymara B., Michałowski S., Wollman-Mazurkiewicz L.: Dziecko w świecie przyrody. Kraków 2000, Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Eisenreich D., W.: Przewodnik do rozpoznawania roślin i zwierząt na wycieczce. Warszawa 1993, MULTICO. (ewent. inne opracowanie).

Chymuk M.: Rola wycieczki w nauczaniu przedmiotu środowisko społeczno-przyrodnicze. „Życie Szkoły“ 1990, nr 2.

Knaflewska J., Siemionowicz M.: Przyroda polska. Poznań 2004, Wydawnictwo Podsiedlik-Raniowski.

Łobożewicz R.: Wycieczki szkolne w klasach I-III. Warszawa 1991, PTTK.

Paśko I.: Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów klas I-III szkoły podstawowej. Kraków 2001, WN Akademii Pedagogicznej.

Różańska A.: Etyczne wyznaczniki świadomości ekologicznej młodzieży na pograniczu polsko-czeskim. „Ruch Pedagogiczny” 2001, nr 3-4.

Różańska A.: Wymiar bioregionalny edukacji ekologicznej. (W:) Lewowicki T., Szczurek-Boruta A. (red.): Szkoła na pograniczach. Katowice 2000, Uniwersytet Śląski.

Sawicki M.: Edukacja środowiskowa w klasach I-III szkoły podstawowej. Warszawa 1998, Semper.

Sandner H., Wójcik Z.: Kalendarz przyrody. Warszawa 1996, Wiedza Powszechna.

Soida D., Kotynia T.: Edukacja środowiskowa w terenie. Pomysły i pomoce. Kraków 1995, ROEE.Soida D., Kotynia T.: Edukacja środowiskowa w terenie. Pomysły i pomoce. Kraków 1995, ROEE.

Soida D.: Bądź Mistrzem-Przyjacielem, czyli edukacja ekologiczna na wesoło. Kraków 1996, Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Krakowie.

Świat wokół mnie. Wrażenia zmysłowe w zabawach dzieci, wybór i oprac. W. Löscher, Kielce 2002.

1. Obszary wyznaczania celów szczegółowych. Operacjonalizacja celów w edukacji przyrodniczej. Analiza lokalnych struktur dydaktycznych wybranych pojęć przyrodniczych, społecznych i ekologicznych. Problemy związane z wprowadzaniem pojęć i treści na poziomie przedszkolnej i wczesnoszkolnej edukacji społeczno-przyrodniczej.

2. Metoda ćwiczeniowa, obserwacja polisensoryczna, pomiar ekologiczny - przedstawienie ich aspektów metodycznych na konkretnych przykładach.

3. Eksperymenty, doświadczenia – sposoby poznawania zagadnień przyrody ożywionej i nieożywionej. Przykłady doświadczeń wykonywanych przez nauczyciela oraz metodyczne przygotowanie dzieci do ich samodzielnego przeprowadzania.

4. Poznanie najbliższego dziecku środowiska przyrodniczego w ujęciu ekologicznym i fenologicznym – ekosystemy: las, park, łąka, pole uprawne, ogród warzywny, sad, staw, gospodarstwo hodowlane. Zjawiska fenologiczne zachodzące w tych ekosystemach i sposoby ich obserwacji i wyjaśniania dzieciom.

5. Metodyczne aspekty hodowli szkolnych i towarzyszących im obserwacji – przykładowe rozwiązania metodyczne organizacji zajęć z wykorzystaniem hodowli. Znaczenie prac na działce i w kąciku przyrody w sali zajęć.

6. Sposoby planowania, metodycznego przygotowania i przeprowadzenia zintegrowanych zajęć w terenie, na wycieczce – jako zintegrowanego poznania środowiska lokalnego.

7. Treści społeczne w edukacji dzieci młodszych na przykładzie problematyki zawodoznawczej – rodzaje/grupy zawodów, ich specyfika,

znaczenie pracy, narzędzia, maszyny i sprzęty wykorzystywane w pracy, strój, wytwory pracy. Zabawy jako metody stosowane w tematyce związanej z pracą i zawodami.

8. Rola kształtowania świadomości ekologicznej. Metodyczne aspekty rozwijania postawy proekologicznej u dzieci według modelu "schodów ekologicznych".

9. Obraz świata przyrody w literaturze przyrodniczej – analiza zagadnienia na podstawie wybranych przez studentów tekstów.

10. "Moja miejscowość i okolica" – prezentacja treści geograficznych, przyrodniczych, historycznych, kulturowych i społecznych w trakcie omawiania miejscowości (nazwa, herb, położenie, przyroda, zabytki, legendy, znani mieszkańcy) i bioregionu – poznanie jego specyfiki, krajobrazu, walorów przyrodniczych i turystycznych, folkloru, gwary, zwyczajów itp. – jako sposób budzenia przywiązania dzieci do „małej ojczyzny”.

dyskusja dydaktyczna z prezentacją materiału ilustracyjnego, objaśnianie i/lub wyjaśnianie, metody warsztatowe, prezentacje multimedialne, projekt własny studenta.

Zaliczenie z oceną na podstawie:

1. oceny zaangażowania w dyskusję i aktywności na zajęciach, znajomości literatury tematu, umiejętności wyboru i oceny omawianych

kwestii metodycznych.

2. przygotowanie projektu własnego – przygotowanie i prezentacja pracy na wybrany i ustalony z osobą prowadzącą zajęcia temat.

Przygotowanie prac praktyczno-metodycznych poprzedzone jest konsultacjami z osobą prowadzącą ćwiczenia. Tematyka i forma prac

indywidualnych/grupowych uwzględnia zainteresowania studentów. Poszczególne osoby/grupy osób prezentują swoje prace podczas

zajęć. Po każdej prezentacji następuje jej omówienie ze wskazaniem walorów metodycznych, możliwości zastosowania i ewentualnych

elementów wymagających dopracowania.

Ocenie podlega:

• wybór inspirujących, wartościowych merytorycznie i metodycznie treści z przykładami ich praktycznego zastosowania;

• innowacyjne podejście do danego zagadnienia, pomysłowość, staranność, sposób praktycznej prezentacji przygotowanych materiałów

podczas zajęć ćwiczeniowych.

• sposób prezentacji materiału zebranego z użyciem środków multimedialnych i/lub innych środków dydaktycznych, w tym przejrzystość

wywodu i poprawność językowa;

• omówienie zagadnień metodycznych i przykładowego praktycznego zastosowania ich w grupie studentów;

• merytoryczna i metodyczna jakość prezentowanych treści, umiejętności metodyczne studenta, samodzielna interpretacja

podejmowanych

problemów oraz aktywne uczestnictwo w dyskusji.

• odpowiedzi na pytania dotyczące prezentowanych treści (ze strony prowadzącego i studentów uczestniczących w zajęciach);

• treści prezentacji multimedialnej pozostają do wglądu prowadzącego

zajęcia jako element oceny.

St. mgr 5-letnie niestacjonarne; prowadząca: dr hab. Aniela Różańska, prof. UŚ.