Nauki pomocnicze historii (nowożytność) [W1-HI-S1-NPNW]
semestr zimowy 2022/2023
Ćwiczenia,
grupa nr 1
Przedmiot: | Nauki pomocnicze historii (nowożytność) [W1-HI-S1-NPNW] |
Zajęcia: |
semestr zimowy 2022/2023 [2022/2023Z]
(zakończony)
Ćwiczenia [C], grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
Termin i miejsce:
|
każdy poniedziałek, 15:30 - 17:00
sala 138 Wydział Nauk Społecznych oraz Wydział Humanistyczny (Katowice, ul. Bankowa 11) jaki jest adres? |
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań. |
Liczba osób w grupie: | 28 |
Limit miejsc: | 30 |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Prowadzący: | Tomasz Kałuski |
Literatura: |
Sfragistyka, opr. M. Gumowski, M. Haisig, S. Mikucki, Warszawa 1960. Opracowanie materiałów sfragistycznych w archiwach. Wyniki prac zespołu naukowego powołanego przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych do przygotowania wskazówek metodycznych do opracowania materiałów sfragistycznych w zasobie Archiwów Państwowych, oprac. A. Baniecki, D. Bednarek, R. Forysiak-Wójciński, R. Górski, J. Grabowski, P. Gut, M. Hlebionek, I. Jablonskaja, E. Jabłońska, J. Jankowska, A. Laszuk, J. Leśniewska, D. Żygadło, red. P. Gut, M. Hlebionek, Warszawa 2020. (pdf: https://www.archiwa.gov.pl/produkt/opracowanie-materialow-sfragistycznych-w-archiwach/) J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2008 (lub inne wydania) M. Hlebionek, System heraldyczny na pieczęciach królów polskich (XIV – XVIII wiek). Propozycje badawcze, w: Pieczęcie herbowe – herby na pieczęciach, red. W. Drelicharz, Z. Piech, Warszawa 2011, s. 13-31. P. Węcowski, Pieczęć majestatowa Kazimierza Jagiellończyka, Studia Źródłoznawcze, t. 49. M.L. Wójcik, Heraldyka klasztorów cysterskich na Śląsku, w: Polska heraldyka kościelna. Stan i perspektywy badań, red. K. Skupieński, A. Weiss, Warszawa 2004, s. 43 – 58. J. Szymański, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993 (wstęp) Współczesna heraldyka samorządowa i jej problemy, red. W. Drelicharz, Z. Piech, Kraków 2000, s. 19–34; 235–240. P. Dudziński, Współczesna heraldyka i zwyczaje heraldyczne w kościołach chrześcijańskich, t. 1, Warszawa 2007, s. 17–41. P. Dudziński, Heraldyka kościelna, w: Wielka księga heraldyki, Warszawa 2008, s. 211–229. Piech Z., Czy ikonografia historyczna powinna być nauką pomocniczą historii ?, w: Tradycje i perspektywy nauk pomocniczych historii w Polsce, Kraków 1995, s. 119–141. E. Panofsky, Ikonografia i ikonologia, w: Studia z historii sztuki, opr. J. Białostocki, Warszawa 1971, s. 11–32. J. Białostocki, Metoda ikonologiczna w badaniach nad sztuką, w: Pięć wieków myśli o sztuce, Warszawa 1976, s. 254–260. J. Białostocki, O dawnej sztuce jej teorii i historii, Gdańsk 2009, s. 223–250. J. Tyszkiewicz, Geografia historyczna. Zarys problematyki, Warszawa 2014, s. 7–24. J. Tyszkiewicz, Geografia historyczna. Zarys problematyki, Warszawa 2014, s. 29–35. J. Janczak, Zarys dziejów kartografii śląskiej do końca XVIII wieku, Opole 1976. B. Czechowicz, Historia kartografii Śląska XIII–XIX wieku, Wrocław 2004. J. Tyszkiewicz, Geografia historyczna. Zarys problematyki, Warszawa 2014, s. 24 – 29 Monasticon Cisterciense Poloniae, t. 2, Poznań 1999, s. 64–78 R. Grodecki, Wstęp, w: Księga Henrykowska, Wrocław 1949 (1991) R. Żerelik, Ego minimus fratrum. W kwestii autorstwa drugiej części Księgi Henrykowskiej, Nasza Przeszłość, 83 (1994) K. Buczek, O teorii badań historyczno-osadniczych, Kwartalnik Historyczny 1958 J. Tyszkiewicz, Geografia historyczna. Zarys problematyki, Warszawa 2014, s. 71 – 92 S. Gawlas, Przełom lokacyjny w dziejach miast środkowoeuropejskich, w: Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania, Poznań 2005, s, 133–161 J. Tyszkiewicz, Geografia historyczna. Zarys problematyki, Warszawa 2014, s. 182–204. H. Samsonowicz, Studia nad postrzeganiem przestrzeni przez ludzi średniowiecza, Poznań 2015. J. Tandecki, K. Kopiński, Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014, s. 13–31, 126–151. |
Zakres tematów: |
1. Podstawowa problematyka z zakresu sfragistyki 2. Pieczęci królów polskich z dynastii Jagiellonów 3. Edycje przykładowych pieczęci wspólnot świeckich i kościelnych– ćwiczenia praktyczne 4. Heraldyka: pojęcia i specyfika, blazonowanie wybranych herbów. 5. Heraldyka samorządowa w III Rzeczypospolitej 6. Wybrana problematyka z zakresu heraldyki kościelnej 7. Ikonografia historyczna jako nauka pomocnicza historii 8. Edytorstwo źródeł pisanych na przykładzie dokumentów średniowiecznych i nowożytnych 9. Przedmiot i badania w zakresie Geografii historycznej 10. Mapy jako źródło do badań geograficzno-historycznych 11. Źródła pisane do badań geograficzno-historycznych. Przykład Księgi Henrykowskiej i dokumentów z klasztoru henrykowskiego 12. Lokacje miast jako przykład przemian krajobrazu kulturalnego (kulturowego) 13. Horyzont geograficzny. Postrzeganie przestrzeni przez ludzi w średniowieczu |
Metody dydaktyczne: |
- dyskusja podczas zajęć nad problematyką przedstawioną w sylabusie. - analiza , przy pomocy prowadzącego, źródeł ikonograficznych (herby, pieczęcie i mapy) i źródeł pisanych (Księga Henrykowska) oraz praca z bazą danych (Atlas Fontium). |
Metody i kryteria oceniania: |
Obecność obowiązkowa na zajęciach (1 nieusprawiedliwiona nieobecność w semestrze, pozostałe nieobecności należy zdać podczas dyżurów prowadzącego zajęcia), sprawdzian pisemny na ostatnich zajęciach (część praktyczna oraz teoretyczna) |
Uwagi: |
3 semestr HISTORIA 1 stopień stacjonarne) (specj. ADMINISTRACYJNA+ ARCHIWALNA) |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Ślaski w Katowicach.