Antropologia filozoficzna [W1-KO-N1-AF] semestr letni 2022/2023
Ćwiczenia, grupa nr 1

Charakterystyka antropologii filozoficznej

HAEFFNER, G. 2006. Wprowadzenie do antropologii filozoficznej. Tłum. W. Szymona OP. Kraków 2006, WAM, s. 15–47.

DOGIEL, G. 1992. Antropologia filozoficzna. Kraków 1992, s. 7–17.

VALVERDE, C. 1998. Antropologia filozoficzna. Poznań 1998, s. 11–24. (podane pozycje do wyboru)

DEMBIŃSKA-SIURY, D. Człowiek odkrywa człowieka. Poznań 1991.

2. Twórcy antropologii filozoficznej

SCHELER, M. 1987. Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy. Warszawa 1987. Rozprawy: O idei człowieka, s. 3-42: Stanowisko człowieka w kosmosie, s.96-149.

PLESSNER, H. 1988. Pytanie o conditio humana. W-wa 1988, s. 79-106.

PLESSNER, H. 2004. Śmiech i płacz. Badania nad granicami ludzkiego zachowania, Kęty 2004, Wyd. Antyk. s. 23-49.

GEHLEN, A. 2001. W kręgu antropologii i psychologii społecznej. W-wa 2001. Rozprawy: Obraz człowieka, s. 75-90; Obraz człowieka w świetle nowoczesnej antropologii, s. 91-110.

3. Charakterystyka nurtu fenomenologicznego

HUSSERL, E. 1990. Idea fenomenologii. Warszawa 1990; A. Rozważania fenomenologiczne szczebel pierwszy, s. 10-19; HUSSERL, E. 1982. Medytacje kartezjańskie. Warszawa 1982, PWN, § 44-45. Podobnie w wyd. 2009.

HEIDEGGER, M. 1994. Bycie i czas. W-wa 1994, s. 2-21; 179-185; 204-208; 354-375.

MICHALSKI, K. 1998. Heidegger i filozofia współczesna. W-wa 1998 – wybrane fragmenty.

SARTRE J.P. 2001. Problem bytu i nicości, Egzystencjalizm jest humanizmem. Tłum. M. Kowalska, J. Krajewski. Warszawa 2001, Wyd. Altaya, Wstęp – do s. 29; 4. Fenomenologiczna koncepcja nicości, s. 77-91.

MERLEAU-PONTY, M. 2001. Fenomenologia percepcji. W-wa 2001, Aletheia, s. 99-107; s. 432-454.

INGARDEN, R. Książeczka o człowieku (różne wydania), Człowiek i czas, s. 41-68; O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych, s. 73-97.

4. Filozofia egzystencji

JASPERS. K. 1990. Filozofia egzystencji. W: Idem. Filozofia egzystencji. Tłum. Lachowska, D. Warszawa: PIW, 1990, s. 80–113.

JASPERS, K. 1978. Sytuacje graniczne. W: RUDZIŃSKI, R. 1978. Jaspers. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978, pp. 186–242.

5. Filozofia dialogu

GADACZ, T. 2009. Historia filozofii XX wieku. T. 2. Kraków 2009, Znak, s. 503-514; 538-551; 552-574; 575-599.

BUBER, M. 1993. Problem człowieka. Warszawa: WN PWN, 1993.

LEVINAS, E. 1998. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Warszawa 1998, PWN.

B. Skarga: Wstęp, s. IX-XXXI, Rozdz. I, 21-38. Rozdz. II – r. 3, s. 59-68; r. 5, s. 70-77; r. 7, s. 80-83.

Cz. II, r. I, r. 5, 128-131; Cz.III, r.II, s. 227-257. Dowolne fragmenty - Istniejący i istnienie, Czas i to, co inne, Inaczej niż być, lub ponad istotą.

TISCHNER, J. 2006. Filozofia dramatu. Kraków 2006, Wydawnictwo Znak, s. 5-17; 19-25; 47-52.

TISCHNER, J. 2006. Pisma z filozofii świadomości. Oprac. A. Węgrzecki. Kraków 2006, Instytut Myśli J. Tischnera, s. 364-378.

6. Personalizm

KOWALCZYK, S. 2010. Nurty personalizmu. Od Augustyna do Wojtyły. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2010, (wybrane koncepcje: G. Marcel, J. Maritain, E. Mounier, A. Kępiński, W. Granat, J. Tischner, K. Wojtyła), s. 61–68; 125–145; 173–188; 189–196; 213–220; 221–234.

BURGOS, J.M. 2010. Personalizm. Warszawa: 2010.

KOWALCZYK, S. 2008. Polski personalizm współczesny. W: Personalizm polski. Red. M. Rusecki, ks. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2008, s. 315–334.

T. DE CHARDIN.1993. Fenomen człowieka, Pisma, T. 4, W-wa 1993, s. 11-15, 19 -31, 247-257; Pisma, T. 3, Moja wizja świata, W-wa 1987, s. 63-76, 165-197.

WOJTYŁA, K. 2000. Osoba i czyn, oraz inne studia antropologiczne, t. 4, Lublin KUL, 2000, s. 415– 433; 477-490.

7. Psychoanaliza i neopsychoanaliza

FROMM, E. 1996. Niech się stanie człowiek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 38–92. [dowolnie, fragmenty innych prac Fromma – opracowanie problemowe].

KOWALCZYK, S. 1990. S. Freud: Antropologia psychoanalizy. W: Idem. Człowiek w myśli współczesnej. Warszawa: Wydawnictwo „Michalineum”, 1990, s. 192–210.

KOBIERZYCKI, T. 2012. Jaźń i tożsamość. Warszawa: Wyd. Muzaios, rozdz. IV. 86 – 92.

BITNER, I. 1999. Współczesna antropologia filozoficzna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1999, s. 35–40; 119–133.

8. Marksizm a teoria osobowości.

KOŁAKOWSKI, L. 1998. Główne nurty marksizmu. Londyn: Aneks 1998, s. 1061-1123

9. Homo ecologicus – problem człowiek w nurcie filozofii ekologii. Maltuzjanizm i neomaltuzjanizm.

NAJDER-STEFANIAK, K. 2013. Wprowadzenie do ekofilozofii. Warszawa: SGGW, 2013, s. 57 – 66.

KING, A, SCHNEIDER, B. 1992. Pierwsza globalna rewolucja.

10. Współczesne teorie podmiotu

ELLIOTT, A. 2007. Koncepcje „Ja”. Tłum. KRÓLAK, S. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2007, s. 32–66; (Giddens, Goffman); 102–119 (Focault); 178–186 (Bauman)

BUTLER, J. 2008. Uwikłani w płeć. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008, s. 33–39; 43–81; Julia Kristeva i jej polityka ciała, s. 167–185.

11. Człowiek w perspektywie posthumanizmu

FUKUYAMA, F. Koniec człowieka (różne wyd. wybrane fragmenty)

BAKKE, M. 2010. Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2010, s. 17–40; 84–90.

1.Charakterystyka antropologii filozoficznej jako subdyscypliny filozofii – przedmiot i metody, zakres i sposób ujęcia problematyki bytu ludzkiego. Rys historyczny rozwoju zagadnień filozoficzno-antropologicznych. Status antropologii filozoficznej w filozofii i wśród współczesnych nauk o człowieku – antropologia fizyczna (biologiczna), kulturowa, religijna, teologiczna i in. Charakterystyka głównych nurtów antropologii filozoficznej XX wieku (I i II połowy XX wieku) – założenia programowe, tendencje i orientacje, główni reprezentanci nurtów (fenomenologia, filozofia egzystencji, hermeneutyka, filozofia życia, marksizm, neotomizm i personalizm, filozofia dialogu, psychoanaliza i neopsychoanaliza, postmodernizm).

2. Antropologia filozoficzna explicite: twórcy antropologii filozoficznej – M. Scheler, H. Plessner, A. Gehlen. Charakterystyka merytoryczna koncepcji antropologii filozoficznej, założenia programowe, metoda, specyfika koncepcji i główne kategorie antropologiczne, charakterystyczne rysy teorii człowieka.

3. Neokantowska koncepcja człowieka E. Cassirera.

4. Filozofia egzystencji – charakterystyka nurtu, prekursorzy egzystencjalizmu, inspiracje, główne stanowiska filozofii egzystencjalnej XX wieku – m. Heidegger, K. Jaspers, G. Marcel, J.P. Sartre.

5. Personalizm – nurty i orientacje, główne problemy, metody, charakterystyka głównych stanowisk.

6. Psychoanalityczna koncepcja człowieka wg S. Freud.

7. Marksizm szkoły frankfurckiej: M. Hokheimer, Th. Adorno, freudo-marksizm H. Marcuse, J. Habermas.

8.. Człowiek w świetle posthumanizmu i transhumanizmu: charakterystyka tendencji interpretacji człowieka (technicyzacja natury ludzkiej, człowiek przyszłości – problemy genetycznego ulepszania człowieka. Problem natury ludzkiej w świetle rozwoju nauki i techniki. Etyczne aspekty rozwoju biotechnologii i biomedycyny a przyszłość człowieka.

Student czyta zadane lektury i bierze merytoryczny udział w rozwiązywaniu problemów wynikających z podejmowanych tematów zajęć ćwiczeniowych (dyskusja grupowa i in. techniki aktywizujące). Samodzielnie przygotowuje się do sprawdzianu/kolokwium

Ćwiczenia: Ocena z ćwiczeń jest wypadkową następujących elementów:

Ocena z pisemnego sprawdzianu.

Aktywny udziału w dyskusji moderowanej

Znajomość treści tekstów źródłowych oraz wybranych pozycji z literatury uzupełniającej

kryteria oceny Bardzo dobry (5,0)

1) kompletna znajomość treści omawianych na zajęciach

2) pełna znajomość treści źródłowych

3) pełna znajomość treści wybranych pozycji z literatury uzupełniającej

Dobry plus (4,5)

1) znajomość treści omawianych na zajęciach

2) znajomość treści źródłowych

3) znajomość treści wybranych pozycji z literatury uzupełniającej

Dobry (4,0)

1) znajomość treści omawianych na zajęciach

2) znajomość treści źródłowych

Dostateczny plus (3,5)

1) znajomość ¾ treści omawianych na zajęciach

2) znajomość wybranych treści źródłowych

Dostateczny (3,0)

6 sem. kognitywistyki /studia niestacjonarne I stopnia/