Terminologia i techniki rzemiosła artystycznego [W1-HS-S1-TTRA] semestr letni 2023/2024
Warsztat, grupa nr 1

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1. Bochnak Adam, Buczkowski Kazimierz, Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1971.

2. Grzeluk Izydor, Słownik terminologiczny mebli, Warszawa 1998.

3. Guillaume Janneau, Encyklopedia sztuki dekoracyjnej, Warszawa 1979.

4. Historia ubioru, tłum. Dorota Koblańska, Toruń 2017.

5. Morant Henry de, Historia sztuki zdobniczej od pradziejów do współczesności, Warszawa 1981.

6. Samek Jan, Dzieje złotnictwa w Polsce, Warszawa 1993.

7. Samek Jan, Polskie rzemiosło artystyczne: czasy nowożytne, Warszawa 1984.

8. Samek Jan, Polskie rzemiosło artystyczne: średniowiecze, Warszawa 2000.

9. Skubiszewski Piotr, Programy obrazowe kielichów i paten romańskich, „Rocznik Historii Sztuki” 1981, t. 8, s. 5-96.

10. Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. S. Kozakiewicz, wyd. 1 i wznowienia, Warszawa 1969.

11. Zwolińska Krystyna, Malicki Zasław, Mały słownik terminów plastycznych, Warszawa 1974.

12. Żygulski Zdzisław, Dzieje polskiego rzemiosła artystycznego, Warszawa 1987.

Ponadto strony internetowe muzeów państwowych:

https://digitalizacja.zamek-krolewski.pl;

https://zbiory.mnk.pl/pl/

https://www.katedra-wawelska.pl/katedra-wawelska/dzwony-i-wieze-katedralne/krolewski-dzwon-zygmunt/

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

• Amulet – znak – klejnot. Biżuteria w Polsce, red. K. Kluczwajd, Toruń 2003.

• Ares J.A., Kowalstwo: rzemiosło artystyczne, tłum. A. Kuraszkiewicz, Warszawa 2008.

• Banaś P., Współczesne polskie szkło i ceramika, Warszawa 1990.

• Biżuteria w Polsce, red. K. Kluczwajd, Toruń 2001.

• Bochnak A., Pagaczewski J., Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich, Kraków 1959.

• D’Alleva A., Metody i teorie historii sztuki, przeł. E, J. Jedlińscy, Kraków 2008.

• Dawna i nowsza biżuteria w Polsce, red. K. Kluczwajd, Toruń 2008.

• The Design History Reader, red. G. Lees-Maffei, R. Houze, Oxford–New York 2010.

• Feliks A., Meble plecione w Polsce 1864–1939, Warszawa 2018.

• Global Design History, red. G. Adamson, G. Riello, S. Teasley, London 2011.

• Gradowski M., Dawne złotnictwo: technika i terminologia, Warszawa 1980.

• Hinz S., Wnętrza mieszkalne i meble, Warszawa 1980.

• Historia mody, red. M. Fogg, tłum. E. Romkowska, Warszawa 2018.

• Hübner-Wojciechowska J., Art déco: przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa 2007.

• Huml I., Polska sztuka stosowana XX wieku, Warszawa 1978.

• Huml I., Sztuka przedmiotu – przedmiot sztuki, Warszawa 2003.

• Huml I., Warsztaty Krakowskie, Wrocław 1973.

• Huml I., Współczesna tkanina polska, Warszawa 1989.

• Koch Wilfried, Style w architekturze, Warszawa 1998.

• Konwisarstwo wrocławskie XV-XIX wieku, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław 1985.

• Koral, perła i inne wątki. Biżuteria w Polsce, red. K. Kluczwajd, Toruń 2010.

• Kowalstwo artystyczne: bramy, drzwi, meble, akcesoria: katalog ozdobnych wyrobów z metalu, red. M. Siarkiewicz, tłum. O. Rutkowska, Warszawa 2011.

• Kowalstwo artystyczne: kraty, ogrodzenia, balustrady, schody: katalog ozdobnych wyrobów z metalu, tłum. A. Dziarmaga, Warszawa 2004.

• Kozina I., Historia mody, Warszawa 2017.

• Kozima I., Polski design, Warszawa 2015.

• Liscia Bemporad D., Srebra XV-XX wieku, Warszawa 1998.

• Mańkowski T., Polskie tkaniny i hafty XVI-XVIII wieku, Wrocław 1954.

• Mieleszkiewicz S.S., Europejskie stolarstwo i meblarstwo przełomu XIX i XX wieku, „Pamiętnik Sztuk Pięknych” 2015, nr 10, s. 371-381.

• Mrozek J.A., Sztuka stosowana i wzornictwo w pierwszej połowie XX wieku, [w:] Sztuka świata, t. 9, red. W. Włodarczyk, Warszawa 1996, s. 251–30.

• O rzeczach pięknych: rzemiosło artystyczne na przestrzeni wieków, red. A. Bender, M. Wrześniak, Lublin 2015.

• Reyneri di Lagnasco C.A., Kowalstwo i metaloplastyka: podróż przez epoki i style: wzory świeczników, krat balkonowych, ogrodzeń, mebli do wnętrza i do ogrodu, tłum. G. Majcher, Warszawa 2010.

• Rose Gillian, Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, tłum. E. Klekot, wyd. 1 (1. dodruk), Warszawa 2015.

• Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku, red. C. Frejlich, Kraków 2013.

• Rzeczy pospolite: polskie wyroby 1899–1999, red. C. Frejlich, Olszanica–Kraków 2001.

• Setkowicz J., Zarys historii mebla: od czasów starożytnych do końca XIX wieku, Kraków 1969.

• Sieradzka A., Artyści i krawcy. Moda Art Deco, Warszawa 1993.

• Sieradzka A., Żony modne. Historia mody kobiecej od starożytności do współczesności, Warszawa 1993.

• Snuć nić jak opowieść: tkaniny w kulturach świata = Spinning a tread into a story: textiles in world cultures, red. A. Nadolska-Styczyńska, Toruń 2016.

• Spółdzielnia artystów „Ład” 1926–1996, red. A. Frąckiewicz, Warszawa 1998.

• Szczepkowska-Naliwajek K., Bibliografia historii rzemiosł artystycznych w Polsce w czasach średniowiecza i w epoce nowożytnej do połowy XIX wieku, Toruń 2003.

• Ślesiński W., Konserwacja zabytków sztuki. T. 3: Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995.

• Świat przędzalniczy: globalna historia tkanin bawełnianych, 1200-1850, red. G. Riello, P. Parthasarathi, Oxford 2011.

• Tłoczek I., Polskie snycerstwo, Wrocław 1984.

• Turnau I., Moda i technika włókiennicza w Europie od XVI do XVIII wieku, Wrocław 1984.

• Turnau I., Techniki europejskiego pasamonictwa odzieżowego od średniowiecza do końca XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2001, nr 4, s. 105-121.

• Wzornictwo w Polsce: praca zbiorowa, red. M. Kulik, Warszawa 1987.

• Ziomecki J., Technika gliptyki w starożytnej Grecji: zarys stanu badań nad techniką obróbki kamieni szlachetnych i półszlachetnych, Warszawa 1960.

Obszary tematyczne

1. Zajęcia wstępne – organizacyjne

Konwencja analizy dzieła sztuki użytkowej

2. Złotnictwo

3. Gliptyka

4. Kowalstwo artystyczne i konwisarstwo

5. Meblarstwo

6. Tkaniny, kobierce, koronkarstwo

7. Pasamonictwo

8. Ceramika

9. Szkło artystyczne

10. Pisemne zaliczenie ćwiczeń – kolokwium (obie grupy).

- Omawiane artefakty obejmują sztukę użytkową polską i zagraniczną, m.in. ze zbiorów rodzimych muzeów, powstającą od średniowiecza do czasów współczesnych.

- Czas na realizację bloków tematycznych określa prowadząca.

- Temat i termin prezentacji wyznacza prowadząca.

- Ściśle obowiązuje wskazany harmonogram wystąpień.

Podczas warsztatu student w formie audiowizualnej prezentuje analizę wskazanego dzieła sztuki użytkowej. Wystąpienie studenta jest moderowane przez prowadzącą (pytania, wyjaśnienie niedookreślonych zagadnień) oraz towarzyszy mu dyskusja grupy.

Metody prowadzenia warsztatu (15 h):

Opis

Objaśnienie/wyjaśnienie

Obserwacja

Prezentacja multimedialna.

Syntetyczny komentarz teoretyczno-historyczny i metodologiczny (prowadzącej).

Praca własna studenta (15 h):

Obserwacja.

Indywidualna praca z tekstem. Autoedukacja.

Ocena ustalana jest na podstawie TRZECH KRYTERIÓW:

1. FREKWENCJI (na 7 spotkań w semestrze: dopuszczalna jest 1 nieobecność usprawiedliwiona na zwolnienie lekarskie/L4, 1 nieobecność nieusprawiedliwiona; powyżej brak zaliczenia) – na zal.,

2. PREZENTACJI studenta w formie multimedialnej z komentarzem, opracowanej według określonych kryteriów i zrealizowanej zgodnie z harmonogramem, obowiązkowo wygłoszonej przed grupą i udokumentowanej w formie opracowania tekstowego – na ocenę, 40% oceny końcowej,

3. końcowego KOLOKWIUM pisemnego – na ocenę, 60 % oceny końcowej.

- Brak spełnienia jednego z tych trzech kryteriów – brak zaliczenia.

- Zajęcia odbywają się według wyznaczonego przez prowadzącą harmonogramu cotygodniowo z daną grupą (pierwszą lub drugą naprzemiennie) i trwają 1,5 h.

- Ocena końcowa ustalana jest na zasadzie średniej ważonej, tzn. przy zaliczeniu frekwencji, uwzględnia się procentowo ocenę z prezentacji (40%) i kolokwium (60%).

Skala ocen:

4,75-5 – bardzo dobry

4,50-4,74 – plus dobry

3,76-4,49 – dobry

3,50-3,75 – plus dostateczny

3,0-3,49 – dostateczny

poniżej 3,00 – niedostateczny.

- Indywidualna organizacja studiów: dopuszcza się 50 % nieobecności, która jest uzupełniana indywidualnie w formie dodatkowo przydzielonego zadania. Więcej niż 50 % nieobecności lub zerowa frekwencja – brak zaliczenia. Ponadto pozostałe kryteria oceniania bez zmian, jak dla całej grupy.

KRYTERIA WYKONANIA PREZENTACJI

Prezentacja (multimedialna) dotycząca analizy artefaktu reprezentującego wskazaną dziedzinę rzemiosła artystycznego;

minimum 5 slajdów (nie licząc slajdu tytułowego),

czas wystąpienia: 12-15 minut,

z uwzględnieniem:

- konwencji analizy sztuki użytkowej wskazanej na zajęciach,

- właściwej analizy,

- ilustracji przedstawiającej analizowany artefakt ze wskazaniem strzałkami na zdjęciu analizowanych elementów, użytych materiałów, cech charakterystycznych/stylistycznych itp.,

- na ostatnim slajdzie bibliografii (minimum 5 publikacji),

- zapisu prezentacji (pliku Power Point) na pendrive oraz na wydruku dokumentującego ją opracowania merytorycznego w formie tekstu ciągłego (ze wszystkimi wskazanymi wyżej zasadami), ok. 3 stron maszynopisu, 6000 znaków ze spacjami; złożonych obowiązkowo w dniu wystąpienia.

Zasady zapisu składanego tekstu: tekst wyjustowany, numerowany (u dołu strony pośrodku); rozmiar czcionki: 12 pkt., interlinia 1,5; marginesy: lewy (grzbiet) 3,5 cm, pozostałe (prawy, górny i dolny) 2,5 cm; przypisy na każdej stronie, numerowane cyframi arabskimi (czcionka: 11 pkt, interlinia: 1,5); ilustracje wprowadzone w tekst główny i podpisane.

o Ocena: ndst-bdb.

o Niewygłoszenie prezentacji: nzal.

o Niezłożenie wydruku dokumentującego ją tekstu (w dniu prezentacji) – nzal.

o Uzyskana ocena to 40% oceny końcowej.

Ściśle obowiązuje wskazany i przekazany pocztą usosmail harmonogram wystąpień.

KOŃCOWE KOLOKWIUM: analiza wskazanego dzieła sztuki reprezentującego omawianą na zajęciach dziedzinę sztuki użytkowej, z zastosowaniem poznanych kryteriów analizy i informacji dotyczących rzemiosła artystycznego (w tym specjalistycznej terminologii).

- Forma pisemna, na ostatnich zajęciach w semestrze (wspólnych dla obu grup).

- Ocena: ndst-bdb. Maksymalna liczba punktów do zdobycia: 5 (punktacja jak wyżej: analogiczna do wskazanej skali ocen).

- Uzyskana ocena to 60% oceny końcowej.

Zajęcia warsztatowe dotyczą europejskiego rzemiosła artystycznego. Studenci w praktyce poznają techniki rzemieślnicze oraz stosują terminologię specjalistyczną z zakresu europejskiej sztuki dekoracyjnej. Przede wszystkim przyswajają konwencję analizy formalno-stylistycznej dzieła sztuki użytkowej, z uszczegółowieniem zasad opisu przedmiotu reprezentującego jej daną dziedzinę. Umożliwia im to samodzielne zastosowanie tej konwencji podczas badania wskazanego artefaktu polegającego na wnikliwej obserwacji obiektu i zadaniach opisowych oraz wystąpienia przed grupą i prezentacji tematu.

[2 semestr HISTORIA SZTUKI stacjonarne 1 stopień - GRUPA 1]